کتاب صوتی آمریکای باستان

معرفی قاره‌­ی آمریکا

این قاره که 3/8 درصد از مساحت زمین را در برگرفته و 14 درصد جمعیت جهان در آن زندگی می‌کنند، از سه بخش آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی تشکیل شده است. اما آمریکای مرکزی به تنهایی خود یک قاره نبوده و در واقع قسمتی از قاره‌­ی آمریکای شمالی است.

-         هم‌چنین آمریکای لاتین به قسمتی از دو قاره‌ی آمریکای شمالی و جنوبی گفته می‌شود که مردمان آن‌ها به زبان اسپانیایی یا پرتغالی صحبت می‌کنند. ریشه­‌ی این دو زبان، زبان لاتین می‌باشد. آمریکای لاتین شامل کشور مکزیک، کشورهای آمریکای مرکزی و حوزه‌­ی دریای کارائیب و تمامی کشورهای آمریکای جنوبی می‌باشد. اقیانوس اطلس، قاره‌­ی آمریکا را از قاره‌­ی اروپا و آفریقا جدا نموده است.

-         در سال 1492 میلادی این قاره به طور رسمی توسط کریستف کلمب، دریانورد اسپانیایی در عصر اکتشافات، کشف شد، اما در حدود 500 سال پیش از او، این وایکینگ‌ها بودند که از اروپا به آمریکای شمالی گام نهاده بودند.

بومیان آمریکا

به بومیان این قاره سرخ‌پوست گفته می‌شود. هنگامی که کریستف کلمب برای نخستین بار به این قاره گام نهاده بود، می‌پنداشت که وارد سرزمین هندوستان شده، از این رو در اکثر زبان‌های اروپایی، این بومیان را هندی(Indian) می‌نامند.

دیرینه‌شناسان ورود این سرخ‌پوستان را به قاره آمریکا نزدیک سی‌ هزار سال پیش برآورد کرده‌اند. به دوره‌ای از تاریخ این قاره که هنوز اروپاییان وارد آن نشده بودند دوران پیشا­کلمبی یا آمریکای باستان گفته می‌شود. آمریکای باستان شامل تمدن‌هایی کهن مانند: اولمک‌ها، آزتک‌ها، مایاها و امپراتوری اینکا می‌باشد.

تمدن اولمک (Olmec)

تمدن اولمک قدیمی‌ترین تمدن در قاره‌­ی آمریکا می‌باشد. این تمدن از حدود سال 1200 پیش از میلاد آغاز شده و در 400 سال پیش از میلاد از میان رفته است. اولمک‌ها در نواحی پست و گرمسیری جنوب مرکزی مکزیک زندگی می‌کردند. ناحیه‌­ی باستانی «لاونتا» در جنوب شرقی مکزیک بزرگ‌ترین زیست­گاه تمدن اولمک به شمار می‌رفت. فرهنگ، سنت و آیین این تمدن مانند پرستش جگوار، کنده‌کاری بر روی پشم، کشاورزی و نظم اجتماعی بعدها در تمدن‌های دیگرِ آمریکای باستان ادامه پیدا کرد.

تمدن مایا

قوم مایا به‌­وجود آورنده‌ی یکی از پیش­رفته‌ترین تمدن‌های آمریکای مرکزی در دوران آمریکای باستان بوده که به دست‌آوردهای چشم‌گیری در هنر، معماری، ستاره‌شناسی و ریاضیات نائل آمدند. حوزه زندگی و فعالیت مایاها جنوب کشور مکزیک و سرتاسر کشورهای گواتمالا و السالوادور کنونی بوده است. آن‌ها معمولاً شهرهایشان را در دل جنگل‌های بارانی می‌ساختند. تاریخ تمدن مایا به سه بخش مهم طبقه‌بندی می‌شود:

-         دوران پیشا کلاسیک یا ابتدایی (از حدود 1000پیش از میلاد تا 250 میلادی) که در این دوره خط مایایی بوجود آمد.

-         دوران کلاسیک که عصر طلایی مایا محسوب می‌شود( از 250 تا 900 میلادی) که دوران اوج تمدن آن‌ها بوده و در این دوران دولت-شهرهای بزرگی مانند تیکال ساخته شدند.

-         دوران پساکلاسیک که از 900 میلادی تا قرن شانزدهم میلادی و ورود اروپاییان را در بر می‌گیرد که دوران افول این تمدن بوده. در این دوران مردمان، شهرهای بزرگ را ترک کرده و به گوشه‌هایی از جنگل‌ها پناه برده‌اند.

-         تمدن مایا توانست در حوزه‌­ی نظام سیاسی، نظام برده‌داری، نظام خانوادگی، معماری و شهرسازی، نقاشی و سایر هنرهای تجسمی، زبان و ادبیات، ریاضیات، اخترشناسی و جهان بینی سرآمد تمدن‌های آمریکای باستان شود.

امپراتوری اینکا

این امپراتوری که از 1438 میلادی تا سال 1533 به طول انجامید، یک امپراتوری مردم بومی(سرخپوست) در دوران آمریکای باستان بود که در بیشترین پهناوری خود، شامل کشورهای امروزی پرو، اکوادور، بولیوی و بخش‌هایی از آرژانتین، شیلی و کلمبا را در بر می‌گرفت. شهر کوزکو پایتخت اداری، سیاسی و نظامی آن به شمار می‌آمد. در قرن شانزدهم میلادی با ورود اسپانیایی‌ها به فرماندهی فرانسیسکو پیثارو به پرو، این امپراطوری در­هم شکست و قلمروی آن جزء املاک پادشاهی اسپانیا قرار گرفت. واژه­‌ی اینکا به معنای «خدا در زمین»، به زبان بومیان آمریکای جنوبی است. آن‌ها خورشید را ستایش می‌کنند.

آزتک‌ها

آزتک‌ها تمدنی با اسطوره‌های بسیار غنی در آمریکای باستان بودند که قلمروی آن‌ها کشور مکزیک کنونی را در­بر می‌گرفت. پایتخت آن‌ها تنوچتیتلان نام داشته که دوازده نفر به آن فرمانروایی کرده و در سال1521 میلادی، پس از یک دوره جنگ‌های خونین، تسلیم اسپانیایی‌ها شدند. آن‌ها در نجوم، حقوق، حکومت، هنر و موسیقی، نمایش‌نامه، و ادبیات پیشرفت فراوانی داشتند. آیین آدم‌خواری در میان این قوم رواج داشت.

بزرگ‌ترین کمک را به دانش امروزی در شناخت آمریکای باستان علم باستان‌شناسی فراهم می‌کند. در دو قاره‌­ی آمریکا فعالیت باستان‌شناسی تا پیش از نیمه‌ی قرن نوزدهم شروع شد، از آن به بعد باستان‌شناسان شروع به اکتشاف مکان‌ها و ساختمان‌های بزرگی مانند شهرهای مایا و تپه‌های باستانی آمریکای شمالی نمودند. یافته‌های باستان‌شناسی کمک کردند، تا جهانیان درک کنند دو قاره‌­ی آمریکا تاریخی جذاب و شایسته­‌ی احترام داشته‌اند. هم‌اکنون حلقه‌های مفقوده‌­ی فراوانی در دانش باستان‌شناسان درباره‌­ی آمریکای باستان وجود دارد. با وجود این، همه ساله اطلاعات جدیدی نیز به‎­دست می‌آید. کتاب حاضر خلاصه‌ای­‌ست از تاریخ این مردمان و تمدن‌های باشکوه در آمریکای باستان؛ طلوع، شکوفایی و افول آن‌ها، که با صدای دلنشین اکرم پریمون بسیار شنیدنی است.