بدون شک «علامه علی‌اکبر خان دهخدا» را باید یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین شخصیت‌های ادبیات معاصر ایران دانست. طنزنویسی در یکی از برجسته‌ترین روزنامه‌های زمانه‌اش یعنی «صور اسرافیل» بخش کوچکی از اقدام‌های دهخدا در جهان ادبیات ایران و خدمت‌های او به زبان فارسی است. ستون طنز دهخدای جوان «چرند و پرند» نام داشت و او با نام مستعار «دخو» در آن می‌نوشت. یکی از کارهای دهخدا که نام او را در ادب پارسی جاودانه کرده، تألیف «لغت‌نامه‌ی دهخدا» بود که نتیجه‌ی یک عمر تلاش و تحقیق او بود و امروزه و احتمالاً تاابد فارسی‌زبانان از آن بهره برده و خواهند برد. اما در کنار این‌ها، علی‌اکبر دهخدا کتاب ارزشمند دیگری نیز تألیف کرده که «امثال و حکم» نام دارد. مؤلف این اثر، تمام ضرب‌المثل‌ها را گرد آورده، توضیحشان داده و قصه‌ها و حکایت‌های هر کدام را نیز نوشته است. علیرضا لبش «لطیفه‌های زیرخاکی» را از «امثال و حکم» انتخاب کرده است؛ لطیفه‌هایی که هرکدام یک ضرب‌المثل نیز همراه خود دارند.
رودکی ملقب به «استاد شاعران» در سال 237 در روستایی در نزدیکی‌های سمرقند به دنیا آمد و در سال 319 در 82 سالگی درگذشت. رودکی از نخستین شاعران مشهور پارسی‌گوست که در دوره‌ی سامانی می‌زیست. از آن جایی که پیش از رودکی کسی دیوان شعر نداشته است، او را «پدر شعر پارسی» می‌دانند. رودکی علاوه بر شعر و زبان و ادب، که او را در تغییر خط پهلوی به فارسی موثر می‌دانند، موسیقی‌دان نیز بوده است. او از نخستین و مشهورترین شاعران سبک خراسانی است و اشعار او علاوه بر غنایی بودن، رنگ و بوی حماسی نیز دارد.
«میرعماد حسنی قزوینی» از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین خوشنویس‌های تاریخ ایران است. او سال 923 هجری شمسی در قزوین متولد شد و سال 994، در اصفهان چشم از جهان فروبست. تخصص اصلی میرعماد در خط نستعلیق بود و تاریخ هنر ایران، هنوز نستعلیق را پیش و بیش از همه با نام میرعماد می‌شناسد. میرعماد در ایران شاگردان بسیاری داشت که برخی برای او جایگاهی مقدس قائل بودند. آوازه‌ی خط میر از مرزهای ایران هم فراتر رفته و او در عثمانی و هند نیز مقلدانی یافته بود. آن‌طور که از روایات برمی‌آید، در زمان حیات میرعماد، خط او با طلا معاوضه می‌شده و همین امر، او را به مردی بسیار ثروتمند بدل کرده بود. میرعماد پیرو مذهب تسنن بود و همین مسئله باعث شد شاه عباس صفوی که بر مذهب تشیع تعصبی شدید داشت، دستور به قتل میر بدهد و سرانجام میرعماد در شبی تاریک و مظلومانه، به‌دست عده‌ای از اوباش کشته شد.
هادی سبزواری در سال 1212 هجری قمری در شهر سبزواربه دنیا آمد و در سال 1289 در همان شهر درگذشت. او عارف، فیلسوف، شاعر، دانشمند و فقیه ایرانی‌‌ست که در غزل‌های عرفانی و حکمی که سروده است، از تخلص «اسرار» استفاده کرده است. سبزواری در کتاب مشهورش با عنوان «شرح المنظومه» مجموعه‌ای از مطالبی پیرامون الهیات، منطق، فقه، طبیعیات و علم‌النفس را گردآوری کرده و شرح داده است. او تحصیل عمل را از ده سالگی نزد پدرش که از دانشمندان علوم اسلامی زمان خود بود آغاز کرد.هادی برای ادامه‌ی تحصیل ابتدا به مشهد و سپس به اصفهان رفت و از استادان مختلفی علوم مرسوم زمانه‌ی خود را آموخت.
ابومنصور جمال‌الدین حسن بن یوسف بن مطهر حلی، مشهور به علامه حلی، فقیه و مجتهد شیعه و از اهالی عراق بود که در قرن هفتم و هشتم قمری می‌زیست. او با راهنمایی پدرش یادگیری قرآن و خواندن و نوشتن را در خردسالی در مکتب شروع کرد و پس از آن فقه، حدیث، کلام و ادبیات عرب را نزد پدرش شیخ یوسف سدید الدین و دایی‌اش محقق حلی آموخت. در ادامه‌ی تحصیل علوم مختلف، فلسفه، منطق و هیئت را نزد استادان دیگر، از جمله خواجه نصیر الدین طوسی ادامه داد.
مولانادر 37 سالگی عارف و دانشمند دوران خود بود. او شیفته شمس الدین محمد بن ملک داد تبریزی، معروف به شمس تبریزی شد؛ چنان که درس و وعظ را کنار گذاشت و به شعر و ترانه و دف و سماع مشغول شد. مولانا پس از ناپدید شدن شمس تبریزی بسیار آشفته و نا آرام گشت و پس از مدت‌ها بیماری در تبی سوزان در گذشت.
آثار
کتاب‌های مولوی به دو دسته آثار منظوم و منثور تقسیم می‌شود. از آثار منظوم او می‌شود به مثنوی معنوی، دیوان شمس تبریزی و رباعیات اشاره نمود و آثار منثور او فیه ما فیه، مجالس سبعه و مکتوبات وی هستند.
شناخت نسل جوان و نوجوان از بزرگان و مشاهیر این مرز و بوم علاوه بر آشنایی با میراث فرهنگی و معنوی به یادگار مانده برای ما، در الگوبرداری و تعیین مسیر زندگی‌شان نقش مهم و قابل توجهی دارد. نشر صوتی آوانامه با همکاری انتشارات مدرسه مجموعه‌ای غنی از شرح زندگی، آثار و میراث بزرگان و مشاهیر ایرانی و اسلامی، با عنوان مجموعه کتاب‌های فرزانگان را در قالب صوتی منتشر کرده است. برای معرفی این بزرگان با تکیه بر روایت داستانی و جذاب، تلاش شده تا زندگی و احوال افرادی که در زمینه‌های گوناگون، از شعر و ادبیات گرفته تا شاخه‌های مختلف علوم سرآمد و پیشتاز بودند برای آینده‌سازان این مرز و بوم ترسیم شود.
امیدواریم این مجموعه که تنها شامل بخشی از زندگی این بزرگان است، شعله‌ی کنجکاوی و پرسش را در وجود فرزندان‌مان بیفروزد و شاهد بالندگی و به ثمر نشستن نسل‌های آینده با استفاده از میراث گران‌بهای گذشتگان باشیم.
شناخت نسل جوان و نوجوان از بزرگان و مشاهیر این مرز و بوم علاوه بر آشنایی با میراث فرهنگی و معنوی به یادگار مانده برای ما، در الگوبرداری و تعیین مسیر زندگی‌شان نقش مهم و قابل توجهی دارد. نشر صوتی آوانامه با همکاری انتشارات مدرسه مجموعه‌ای غنی از شرح زندگی، آثار و میراث بزرگان و مشاهیر ایرانی و اسلامی، با عنوان مجموعه کتاب‌های فرزانگان را در قالب صوتی منتشر کرده است. برای معرفی این بزرگان با تکیه بر روایت داستانی و جذاب، تلاش شده تا زندگی و احوال افرادی که در زمینه‌های گوناگون، از شعر و ادبیات گرفته تا شاخه‌های مختلف علوم سرآمد و پیشتاز بودند برای آینده‌سازان این مرز و بوم ترسیم شود.
امیدواریم این مجموعه که تنها شامل بخشی از زندگی این بزرگان است، شعله‌ی کنجکاوی و پرسش را در وجود فرزندان‌مان بیفروزد و شاهد بالندگی و به ثمر نشستن نسل‌های آینده با استفاده از میراث گران‌بهای گذشتگان باشیم.
شیخ فخرالدین ابراهیم بن بزرگمهر ملقب به فخرالدین عراقی از عارفان و شاعران و نویسندگان صوفیه در سده‌ی هفتم هجری است که در سال 610 هجری قمری در شهر کمیجان متولد شد. در کودکی قرآن را در زادگاهش آموخت و آن را حفظ کرد. سپس برای تکمیل و ادامه‌ی تحصیل به همدان رفت. جایی که پیش از خودش، آوازه‌ی صوت خوش قرآنش به آن جا رسیده بود. در سال‌های ابتدایی جوانی، همراه گروهی از قلندران که گذرشان به همدان افتاده بود، پای در راه سفر گذاشت و راهی هندوستان شد.
ابومعین ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی بلخی، ملقب به ناصرخسرو فیلسوف، جهانگرد، حکیم و شاعر بزرگ فارسی‌زبان است که در سال 394 هجری قمری در قبادیان از توابع بلخ دیده به جهان گشود. ناصر خسرو همچون پدرش به کار دیوانی و دبیری در دربار اشتغال داشت. پس از سالیان نه چندان دراز به خاطر داشتن روح پرسش‌گر و حقیقت‌طلب، کار دیوانی و زندگانی آسوده را کنار گذاشت و در پاسخ به خوابی که موجب انقلاب فکری و درونی او شده بود و به سمت قبله اشاره کرده بود، پای در راه سفر دور و دراز گذاشت.
