کتاب صوتی چرنوبیل

درباره‌ی مجموعه‌ی «چشم‌اندازهایی از تاریخ معاصر جهان»
در تاریخ هر ملت، رویدادهای سرنوشت‌سازی وجود دارد که برای آن ملت در حکم نقطه‌ی عطف است و تأثیری فراتر از مرزهای آن دارد. درک این رویدادهای مهم تاریخی در صورتی بهتر می‌شود که از منظرهای گوناگون بررسی شوند؛ بررسی از دیدگاه افرادی که از نزدیک شاهد وقایع بوده‌اند یا از فاصله‌ی مکانی و زمانیِ دور آن را رصد کرده‌اند. این درک، با فهم مباحث پیرامونی و کندوکاو در رویدادها و مسائل مهم از زوایای متفاوت بیشتر می‌شود. سرانجام، درک واقعی رویدادهای مهم تاریخی مستلزم اطلاع از تأثیر رویدادها بر انسان در سراسر دنیاست. مجموعه‌ کتاب‌های «چشم‌اندازهایی از تاریخ معاصر جهان» رویدادهای تاریخی دنیا را از قرن بیستم به بعد با ارائه‌ی تحلیل و از دیدگاه‌های مختلف بررسی می‌کند. کتاب‌های این مجموعه، گزیده‌ای از رویدادهای مهم تاریخ را به علاقه‌مندان ارائه می‌کنند. هر جلد با اطلاعات زمینه‌ای درباره‌ی رویداد شروع می‌شود، بعد به مباحث پیرامونی آن می‌پردازد و با روایت‌های اول‌شخصِ افرادی به پایان می‌رسد که در صحنه حضور داشته‌اند یا از آن تأثیر پذیرفته‌اند. این مجموعه می‌تواند با استفاده از منابع اصلی مربوط به زمان رویداد و نیز گزارش‌های مناسب در آن زمینه، در شکل‌گیری بحث، کمک به رشد مهارت‌های تفکر نقادانه، افزایش آگاهی از جهان و افزایش درک چشم‌انداز بین‌المللی از تاریخ مفید باشد.
 
هزینه‌ی دروغ چقدر است؟
در سال‌های پایانی جنگ سرد و در 26 آوریل 1986، یک ساعت و اندی پس از نیمه‌شب، انفجار عظیم بخار، یکی از رآکتورهای نیروگاه هسته‌ای لنین را در نزدیکی چرنوبیل تکه‌تکه کرد. این حادثه محوطه‌ای به وسعت تقریبا 160 هزار کیلومتر مربع را آلوده کرد که بخش عمده‌ی آن شامل کشورهای بلاروس، اوکراین، فدراسیون روسیه و سایر کشورهای اروپایی بود. پس از این فاجعه، حدود 135 هزار نفر از استقرارگاه‌های دوروبر رآکتور تخلیه شدند. عملیات پاکسازی شهر چرنوبیل سال‌ها ادامه داشت. در بهار سال 1989، نقشه‌هایی منتشر شد که حوزه‌ی بارش مواد رادیواکتیو را بسیار گسترده‌تر نشان می‌داد و از همین رو، قریب به 250 هزار نفر دیگر نیز به مناطق دیگر منتقل شدند. مقامات شوروی درباره‌ی این حادثه اطلاعات دقیقی منتشر نکردند؛ اقدامی که به از دست رفتن جان‌های بسیار و گسترده‌تر شدن عواقب این فاجعه انجامید. اما فشارهای بین‌المللی سرانجام آن‌ها را واداشت که گروهی را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بفرستند تا پاسخگوی علل حادثه باشند. و در سال 1987 نیز مدیران چرنوبیل محاکمه شده و هرکدام به چند سال حبس محکوم شدند.
 
در راه آگاهی
در سال‌های گذشته، پرده‌های حادثه‌ی چرنوبیل بیش از همیشه برای مردم سراسر جهان گشوده شده و عموم مردم نیز اغلب از شدت و حدت این فاجعه، آگاهند. در این میان و با وجود مخفی‌کاری حکومت شوروی در این زمینه، مینی‌سریال پنج‌قسمته‌ی شبکه‌ی اچ‌بی‌او با نام «چرنوبیل» نقش به‌سزایی در آگاهی جهان نسبت به این حادثه ایفا کرد. سریال خوش‌ساخت و تکان‌دهنده‌ای که در سراسر جهان با اقبال قابل توجهی روبه‌رو شد. کتاب «چرنوبیل» نیز در همین راستا قدم برمی‌دارد و می‌تواند آگاهی از فاجعه‌ی چرنوبیل را تکمیل کند. بخش اول این کتاب به بررسی زمینه‌های تاریخی فاجعه می‌‎‌پردازد و برای پوشش تمام زوایای مسئله، پنج دیدگاه مختلف را نقل می‌کند. بخش دوم کتاب، به مباحث پیرامونی فاجعه‌ی چرنوبیل می‌پردازد. این بخش از دوازده دیدگاه مختلف تشکیل شده که مباحثی از قبیل گزارش‌های اولیه‌ی شوروی از حادثه، تشعشعات ناشی از این فاجعه، پنهان‌کاری‌های مقامات روس و بلاروس، اثر انفجار بر کشاورزی، کمک‌رسانی به کودکان صدمه‌دیده و مباحث دیگر را در بر دارد و درنهایت از گردشگری در چرنوبیل می‌گوید. سومین بخش کتاب چرنوبیل اما می‌تواند هم‌زمان جذاب‌ترین و تأثربرانگیزترین بخش کتاب باشد. این بخش، به بیان روایت‌های شخصی از حادثه‌ی چرنوبیل می‌پردازد. در این‌جا شش دیدگاه نقل می‌شود: از کارمند اتاق کنترل و مأمور پاکسازی چرنوبیل گرفته تا روایات زنان و کودکان چرنوبیل، این بخش با سروده‌های آوارگان پریپیات ادامه می‌یابد، روایت یک فعال ایرلندی که به کودکان بی‌سرپرست چرنوبیل کمک کرده را نقل می‌کند و با روایت یک گردشگر از چرنوبیل خاتمه می‌یابد.
 
کتاب صوتی چرنوبیل
نشر صوتی آوانامه با همکاری «گروه انتشاراتی ققنوس» کتاب صوتی «چرنوبیل» اثر «دیوید اریک نلسون» را با ترجمه‌ی «شهربانو صارمی» و صدای «پژمان رمضانی» تولید و منتشر کرده است.