کتاب صوتی یک سال در میان ایرانیان

دکترای پزشکی از کمبریج، اما همیشه در هوای خاورمیانه
«ادوارد گرانوبل براون» شرق‌شناس شهیر بریتانیایی است که بین سال‌های 1862 و 1926 زیسته است. او که در خانواده‌ای ثروتمند و از پدری صاحب یک کارخانه‌ی کشتی‌سازی متولد شد، تحصیلات دانشگاهی خود را در کالج ایتن (یکی از گران‌قیمت‌ترین دبیرستان‌های انگلستان) آغاز کرد. ادوارد پس از اتمام کالج، به دانشگاه کمبریج رفت و به تحصیل پزشکی پرداخت. علاقه‌ی او به خاورمیانه و شرق، در پانزده سالگی او ریشه دارد. زمانی که او اخبار جنگ میان عثمانی و روسیه را از رادیو می‌شنید و تحولات منطقه را دنبال می‌کرد. این علاقه او را بر آن داشت که ابتدا زبان ترکی و سپس فارسی و عربی را هم بیاموزد. پس از فارغ‌التحصیلی، پدرش او را به سفری برای بازدید از استانبول فرستاد. او سپس مدارج پزشکی خود را تکمیل کرد و از کمبریج دوره‌ای برای تحصیلات تکمیلی دریافت کرد که به او یک سال فرصت زندگی در ایران را می‌داد؛ یک سال زندگی که نتیجه‌اش شد کتاب ماندگار «یک سال در میان ایرانیان».
 
«چه خوش باشد که بعد از انتظاری، به امیدی رسد امیدواری»
ادوارد براون پس از مدت‌های رؤیای بازدید از ایران، در سال 1888 به‌منظور پژوهش، مطالعه و همین‌طور گردشگری راهی کشورمان شد. او در این یک اقامت یک‌ساله، با فرهنگ، رسوم و اخلاق ایرانیان آشنا شد و زبان فارسی خود را نیز از پیش بهتر نمود. اما نتیجه‌ی این یک سال، تنها کتاب «یک سال در میان ایرانیان» نبود. او پس از بازگشت به وطنش و دانشگاه کمبریج، تا پایان عمر به تدریس زبان، تاریخ و ادب فارسی پرداخت. یک سال در میان ایرانیان نخستین بار در سال 1893 منتشر شد و توفیق چندانی در جذب مخاطبان نداشت. سال‌ها بعد و پس از انتشار چاپ‌های بعدی بود که این کتاب را به دست مخاطبان بیشتری رساند و اقبالی که انتظارش می‌رفت را نصیب آن کرد.
 
چرخی چنین میانه‌ی ایرانم آرزوست!
اکنون اگرچه بیش از یک قرن از تحریر «یک سال در میان ایرانیان» گذشته، همچنان می‌توان این سفرنامه را اثری درخور توجه برای شناخت منش و اخلاق ایرانیان سال‌های نه‌چندان دور دانست. علاوه بر این، ادوارد براون در دوره‌ی قاجار و زمان پادشاهی ناصرالدین شاه در ایران بوده و کتابش می‌تواند تاریخ دوره‌ای از ایران را از منظری بی‌طرف برای مخاطب به تصویر بکشد. براون در اقامت یک‌ساله‌ی خود، شهرهای مهم و بزرگ آن زمان را یک پس از دیگری سیاحت کرد و علاوه بر ثبت مشاهدات خود، نقد و تحلیلش را نیز روی کاغذ آورده است. او از انگلستان به سرحد ایران رفت و سپس، از آن‌جا به مقصد تبریز عبور کرد. از تبریز به تهران رفت و تجاربش از تهران را نگاشت. در همین حین به بحثی درباره‌ی تصوف، ماوراءالطبیعه و سحر و جادو پرداخت. او پایتخت را ترک کرد و به اصفهان رفت. مقصد بعدی او شیراز بود و سپس یزد. کرمان ایستگاه آخر براون در ایران بود و او پس از مدتی زندگی در میان کرمانی‌ها، ایران را ترک کرد و به انگلستان بازگشت. علاوه بر حقایق تاریخی و مشاهده‌ی تأثیرات زندگی در میان ایرانیان آن‌چه این کتاب را دوچندان شنیدنی‌تر می‌کند، ادای دین نویسنده به ایران و ادبیات ماست؛ او گاه‌به‌گاه و برای اثرگذاری بیشتر متن سفرنامه‌اش از اشعار فارسی بهره جسته است.
 
کتاب صوتی یک سال در میان ایرانیان
نشر صوتی آوانامه با همکاری «نشر اختران» کتاب صوتی «یک سال در میان ایرانیان» اثر «ادوارد براون» را با ترجمه‌ی «مانی صالحی علامه» و اجرای «امید تقوی» تولید و منتشر کرده است. برای تلفظ دقیق و بهتر بخش‌هایی که از زبان زرتشتیان یزد نقل شده است از مشاوره‌ی «سپنتا نیک‌نام»، رییس انجمن زرتشتیان یزد و برای تلفظ دقیق و درست بخش‌هایی که از لهجه‌ی «قهرودی» نقل شده است از مشاوره‌ی دکتر «مصطفی جوادی‌مقدم» فعال فرهنگی، شاعر، گویش‌ور و کارشناس زبان قهرودی استفاده شده است.