جستجوی پیشرفته

• زمان: 17 ساعت 14 دقیقه
• نویسنده: ماکسیم گورکی
• مترجم: علی اصغر سروش
• گوینده: آرمان سلطان زاده

«مادر» که می‌توان آن را مهم‌ترین اثر در کارنامه‌ی گورکی دانست، سرگذشت زنی به اسم «پلاگه» را روایت می‌کند که پسر جوانی به‌نام «پاول» دارد. پلاگه که پس از مرگ همسرش، چشم امید به فرزند دارد، روزبه‌روز شاهد رشد فرزندش و ترقی افکار اوست. پاول اوقاتش را با خواندن کتاب‌هایی که حکومت وقت ممنوع کرده، سپری می‌کند و سپس، در خانه همراه حلقه‌ای از دوستانش جلساتی محرمانه برگزار می‌کند که این حلقه، مدام گسترش می‌یابد. آن‌ها دست به نوشتن و اعلامیه و شب‌نامه می‌کنند. و طولی نمی‌کشد که پاول و دوستانش، از خفا بیرون می‌آیند، هویت خود را فاش می‌کنند و مطالباتشان را علناً بیان می‌کنند و فریاد «زنده‌باد حزب کارگر! زنده‌باد آزادی!» سر می‌دهند. در تمام این مدت، مادر به‌عنوان یک شاهد، یک تماشاگر، مسیر فکری پسرش را دنبال کرده و حرف‌ها و خواسته‌های آنان را شنیده است. اما پس از بالا بردن علنی پرچم سوسیالیسم، پاول و برخی از دوستان نزدیکش برای مدتی از میدان مبارزه بیرون رانده می‌شوند. این‌جاست که پلاگه، مادری که مدتی دراز تمام کلام و رفتار آن‌ها را زیر نظر داشته و جهان آرمان‌گرایانه و آزادی‌طلبی مداوم فرزندش برای او جلوه‌ای خوش‌آیند داشته، از جایگاه تماشاگر قدمی جلوتر می‌آید و خود، پا در میدان مبارزه می‌گذارد.