جستجوی پیشرفته

• زمان: 06 ساعت 33 دقیقه
• نویسنده: سیلویا انگدال
• مترجم: شهربانو صارمی
• گوینده: فرناز مرکباتی

بمباران اتمی دو شهر ژاپنی هیروشیما و ناگازاکی در سال 1945 یکی از بحث‌برانگیزترین رویدادهای تاریخ ایالات متحده است. برخی معتقدند ماهیت این عمل با دیگر اعمال نظامی انجام‌گرفته در جنگ جهانی دوم متفاوت بود و نباید چنین اتفاقی رخ می‌داد. آن‌ها این عمل را غیراخلاقی می‌دانند و بر این باورند که اگر از بمب اتمی استفاده نمی‌شد، اجتناب از مسابقه‌ی تسلیحات هسته‌ای در سال‌های بعد امکان‌پذیر بود. عده‌ای هم نظرشان کاملاً مخالف آن است: به عقیده‌ی آن‌ها این بمباران اتمی هولناک مانع از آن شد که جنگ سرد به جنگی واقعی تبدیل شود و همین امر زندگی بسیاری را در سال 1945 نجات داد. چرا که استفاده از بمب اتمی باعث خاتمه یافتن سریع جنگ شد. بعضی بر این باورند که کشتن غیرنظامیان حتی در صورت نجات جان تعداد بیشتری از غیرنظامیان توجیه‌پذیر نیست. برخی مورخان نیز بر این باورند که ژاپن در آن زمان آماده‌ی پذیرش شکست بود و حتی اگر بمباران اتمی انجام نگرفته بود، جنگ بیش از چند روز دیگر طول نمی‌کشید.

• زمان: 13 ساعت 39 دقیقه
• نویسنده: یرواند آبراهامیان
• مترجم: محمدابراهیم فتاحی
• گوینده: فریاد موسویان

تاریخ ایران مدرن را می‌توان عملاً تاریخ تحول نهاد دولت در ایران سده‌ی نوزدهم و بیستم دانست. اگر چه در دوران قاجار به تعبیری، دولت، زائده‌ای از دربار بود و استبداد کهن هنوز آن‌قدر قدرت داشت که صدارت و وزرا را مهار کند، اما آبراهامیان معتقد است ریشه‌های شکل‌گیری یک دولت متمرکز را باید در تحولات سیاسی عصر قاجار جست‌وجو کرد. وی با تصویری که از ایران قاجاری می‌دهد به نوعی سعی دارد گذار تاریخی مردمان ایرانی را از جماعات پراکنده‌ی تحت فرمان قدرت‌های متعدد به یک جامعه‌ی تحت حاکمیت یک دولت متمرکز نشان دهد. دولت به مثابه یک محرک عظیم در گسترش مناسبات مدرن و تحولات اجتماعی درونمایه‌ی اصلی تحلیل تاریخ ایران مدرن است.

• زمان: 19 ساعت 56 دقیقه
• نویسنده: عباس میلانی
• گوینده: امید تقوی

«امیرعباس هویدا» سیاستمدار مطرح ایرانی است که بین سال‌های 1297 و 1358 زیست و نزدیک به سیزده سال از عمرش به‌عنوان نخست‌وزیر ایران مشغول به کار بود. او تنها دو سال داشت که همراه خانواده به سوریه مهاجرت کردند. سال‌های کودکی تا جوانی او نیز در کشورهای لبنان، فرانسه، انگلیس و بلژیک به تحصیل گذشت. پس از سال‌ها کسب تجربه و تسلط به چند زبان، هویدای جوان به وطن برگشت. او در ایران به‌مرور عهده‌دار پست‌ها و مقام‌های مهمی شد. از کارداری سفارت ایران در چند کشور گرفته تا عضویت در هیئت مدیره‌ی شرکت ملی نفت ایران تا وزارت دارایی و دربار و از همه مهم‌تر نخست‌وزیری. در سرانجام او اما هیچ ردی از شکوه زندگی شصت‌ساله‌اش دیده نمی‌شود. او که در ماه‌های آخر سلطنت محمدرضا شاه پهلوی از صدارت کنار گذاشته شده و در بازداشت بود، در بهمن 1357 تصمیم گرفت خود را تسلیم نیروهای انقلابی کند. اما برخورد دادگاه انقلاب با او، خلاف انتظارش بود و محاکمه‌اش توسط صادق خلخالی، به اعدام او انجامید.

• زمان: 09 ساعت 16 دقیقه
• نویسنده: بیل ین
• مترجم: اکبر بتوئی
• گوینده: سلمان ظاهری

در میانه‌ی جنگ جهانی دوم، اطلاعات نظامی نازی راهی به ظاهر آسان برای پیروزی در جنگ برای آدولف هیتلر کشف کرد. تحت رهبری شخصی هیتلر، نازی‌ها «عملیات پرش بلند» را راه‌اندازی کردند که یک طرح پیچیده برای ردیابی متفقین بود. سه فرمانده‌ی نیروهای متفقین - فرانکلین روزولت، وینستون چرچیل و ژوزف استالین - قصد داشتند در اکتبر 1943 با یکدیگر در تهران ملاقات کنند. ترور هم‌زمان هر سه مرد در تهران هدف این عملیات بود. بیل ین مورخ، داستان باورنکردنی از جاه طلبانه ترین نقشه ترور جهان به نام عملیات پرش بلند را بازگو می‌کند.

• زمان: 03 ساعت 45 دقیقه
• نویسنده: دانکن هد
• مترجم: محمد آقاجری
• گوینده: فرناز مرکباتی

نخستین و بزرگ‌ترین مورخ در تاریخ‌نگاری که به تشریح برپایی امپراتوری هخامنشی پرداخت هرودوت است. دومین منبع گزنفون بود که اثر وی با نام «آناباسیس» شناخته شده است و آشنایی درباره سازمان‌های نظامی ایران در روزگار کوروش را ممکن می‌سازد. دیودوروس سیسیلی نیز از دیگر نویسندگان یونانی و گردآورندگان تاریخ آن دوره است. از دیگر منابع می‌توان به رویدادنامه‌های بابلی، گل‌نوشته‌های بابلی، پاپیروس‌های مصری، نوشته‌های فارسی که نقش آن‌ها بر گورهای شاهی کنده شده است، اشاره کرد.

• زمان: 05 ساعت 21 دقیقه
• نویسنده: مایکل وی آزکان
• مترجم: سهیل سمی
• گوینده: فرناز مرکباتی

جنگ کره میان کره‌ی جنوبی که آن زمان با نام «جمهوری کره» شناخته می‌شد و کره‌ی شمالی که «جمهوری دموکراتیک خلق کره» خوانده می‌شد، در میانه‌ی قرن بیستم شکل گرفت. این جنگ که گاهی از آن با عنوان «جنگ فراموش‌شده» یاد می‌شود، تنها جنگ میان دو کره نبود. سازمان ملل به هدایت آمریکا از کره‌ی جنوبی پشتیبانی می‌کرد و از سوی دیگر کره‌ی شمالی حمایت چین و شوروی را داشت. جنگ کره سه سال طول کشید و با امضای پیمان ترک مخاصمه‌ی کره در سال 1953 پایان یافت. این جنگ را می‌توان مهم‌ترین جنگ میان غرب و کمونیسم دانست. جنگی که ویرانی و تخریبی هولناک و میلیون‌ها کشته از آن بر جا ماند، اما با همه‌ی این تفاصیل، به عنوان جنگی ناشناخته باقی مانده است. هر دو طرف مخاصمه، مدعی پیروزی در این جنگ هستند؛ در حالی که هر دو طرف احساس می‌کنند که بازنده بوده‌اند.

• زمان: 07 ساعت 23 دقیقه
• نویسنده: عبدالمجید شرفی
• مترجم: عبدالله ناصری
• گوینده: مهدی خلیلی, مهدی صفری

کتاب «اسلام میان حقیقت و تجلی» ترجمه‌ای از کتاب «الاسلام بین‌الرساله و التاریخ» است که عبدالمجید شرفی آن را در سال 2001 منتشر کرده است. نویسنده در این اثر با تبیین عدم تعارض دین و علم و همچنین تکثر و تنوع قرائت‌های اسلامی و احکامی، بر این باور است که برای اثبات هم‌خوانی احکام اسلامی با دنیای امروزس و مدرن و عرضه و نمایش آن، باید خوانش و تفسیر جدیدی از وحی ارائه داد و با رویکرد و نگرشی نقادانه به بررسی علوم اسلامی پرداخت. شرفی که به تجریه و تحلیل و نگاه قرن بیست و یکمی به متن قرآن معروف است، باور دارد که برای آشتی دادن مسلمین امروزی با دین، می‌بایست به جنبه‌های تشریعی قرآن بیشتر توجه کرد و مخاطب آیات قرآن انسان مسلمان است که باید علاوه بر لفظ و ظاهر آیات، به محتوا، معنا و هدف نهفته در آیات هم توجه کند.

• زمان: 31 ساعت 00 دقیقه
• نویسنده: منوچهر فرمانفرمائیان, رخسان فرمانفرمائیان
• گوینده: امید تقوی

خون و نفت خاطرات اوست که در هشتاد سالگی‌ به همت دخترش رخسان تالیف و تنظیم شده است. با توجه به تخصص، تجربه‌ها و مسئولیت‌های او در زمینه‌ی نفت، «خون و نفت» ناگفته‌های بسیاری در این مورد دارد. فرمانفرمائیان یکی از مخالفان جدی ملی شدن صنعت نفت ایران بود که همین موضوع باعث اختلاف و بحث با دکتر محمد مصدق، پسر عمه‌اش، می‌شد. خاطرات دوران کودکی و مسائل خانوادگی یکی از بزرگ‌ترین خانواده‌های قاجار که صاحب نفوذ بسیاری بودند نیز از مطالب جالب این کتاب است. ناگفته‌هایی از برخی از اعضای خانواده، روابطش با دکتر محمد مصدق، نقش سید حسن مدرس و دیگر ارتباطات خانواده‌ای که تمامی آن‌ها از چهره‌های سرشناس دوران سلطنت پهلوی هستند، بر جذابیت‌های خون و نفت افزوده است.

• زمان: 13 ساعت 22 دقیقه
• نویسنده: استیفن کینزر
• مترجم: شهریار خواجیان
• گوینده: تایماز رضوانی

بیش از نیم قرن پیش، آمریکا برای نخستین بار دولتی را در کشوری خاورمیانه‌‎ای سرنگون کرد. قربانی این کودتا دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر دموکرات و منتخب مردم بود. کینزر در «همه‌ی مردان شاه» شرح دست اول و کاملی از این عملیات سرنوشت‌ساز به دست می‌دهد. گزارش او، بازسازی ساعت به ساعت رویدادهای مرداد 1332 را در بر می‌گیرد و با ارزیابی میراث عذاب‌آور و وحشتناک کودتا، به پایان می‌رسد. این کتاب با رویکردی هوشمندانه به تاریخ خاورمیانه و سیاست خارجی آمریکا، نگاهی روشنگر به رویدادی می‌اندازد که پیامدهای ناخواسته‌ی آن از جمله انقلاب اسلامی و تعرض خشونت‌بار آمریکا، تاریخ جدید جهان را شکل بخشیده است. با توجه به نقش رو به گسترش ایالات متحده در خاورمیانه، شنیدن این کتاب بیش از پیش حائز اهمیت می‌گردد. نویسنده اثرش را با جمله‌ای کوتاه از هری ترومن آغاز کرده و کتاب را به مردم ایران تقدیم کرده است: «هیچ‌چیز جدیدی در جهان وجود ندارد؛ جز آن سرگذشتی که شما نمی‌دانید.»

• زمان: 12 ساعت 37 دقیقه
• نویسنده: جوزف نای
• مترجم: احمد عزیزی
• گوینده: تایماز رضوانی

نای در آینده‌ی قدرت ابتدا انواع قدرت را به تصویر می‌کشد. او با تفکیک قدرت نظامی، قدرت اقتصادی و قدرت نرم، نقطه‌ی عزیمتی برای پرداختن به موضوع قدرت ایجاد می‌کند. از دید نای لزوماً هیچ کدام از این سه وجه قدرت به تنهایی نمی‌توانند عامل قدرت‌نمایی یا اعمال قدرت باشند. بلکه اعمال قدرت به عنوان هدف غایی قدرت‌مداری همواره تابعی از آمیزش این سه وجه قدرت با یکدیگر است. نای در این تقسیم‌بندی عواملی همچون منابع طبیعی، انرژی‌های فسیلی، اهرم‌های تشویق و تنبیه، دیپلماسی عمومی و جذب و ترغیب را از نظر می‌گذراند و ارتباط آن‌ها را با قدرت به مثابه یک مفهوم مجرد واکاوی می‌کند.