داستانی در دل داستان دیگر
«در کویر نمیشود خیلی چیزها را گنجاند. مگر این که چند قبر به آن اضافه شود.»
مارگارت اتوود نویسنده سرشناس کانادایی در سال 2000 یکی از بهترین کتابهای خود «آدمکش کور» را روانه بازار کتاب کرد. وی در این کتاب به روایت داستانی در دل داستان دیگر میپردازد و روایتگر زندگی دو خواهر به نامهای آیریس و لارا میشود. داستان از دو روایت کاملا مجزا تشکیل شدهاست. روایت اول، داستان ایریس است که در سن هشتاد سالگی به شرح زندگی خود میپردازد و همه خاطرات خود را مرور میکند و روایت دوم ، داستان آدمکش کور. هر دو روایت در ابتدا مجزا جلوه میکنند ولی با مهارت نویسنده در اواسط کتاب به هم پیوند میخورند. وی در این کتاب به مانند دیگر کتابهایش درباره آدمهایی مینویسد که درگیر بحران روحی و روانی هستند و همین ویژگیهای شخصیتی درون مایه داستان را شکل میدهد. نکته قابل توجه در مورد این کتاب این است که وقتی مخاطب کتاب را شروع میکند، با یک داستان تقریبا مبهم روبهروست که هیچ ایدهای در مورد آن ندارد ولی با این وجود حاضر به کنار گذاشتن کتاب نیست. رمان آدمکش کور از نظر منتقدان ادبی بهترین اثر اتوود به شمار می رود، کتابی که موفق به کسب جایزه بوکر در سال 2000 گردید.
ایران هراسان
در قاره آسیا، کشور ایران، با طول جغرافیایی 51 و عرض جغرافیایی 35 و با تمدن 2500 ساله واقع شده است. این کشور پادشاهان و سلسلههای بیشماری را نظارهگر بودهاست. یکی از این سلسلهها که تاثیر بهسزایی در تاریخ این مرز و بوم به یادگار گذاشته قاجاریه نام دارد که حدود سال 1174 تا 1304 بر ایران به مدت صد و سی سال فرمان راندند. در زمان حکومت قاجار ایران دوران پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشت؛ گاهی پلههای طرقی را در نوردید و گاهی راه سقوط در پیش گرفت. نیکی آر. کدی در کتاب «ایران دوران قاجار و برآمدن رضا خان» که مهدی حقیقتخواه با نثری روان آن را ترجمه کرده است به شرح این برهه از تاریخ ایران میپردازد.
سرزمین اسطورهها
از روزگاران کهن انسانها برای درک بهتر اتفاقاتی که در زندگی و محیط اطرافشان به وقوع میپیوست به ماوراالطبیعه متوسل میشدند و در این راستا خدایان و اسطورههایی پدید میآوردند. این اساطیر ریشه در فرهنگ و مذهب هم نیز داشتند. اغلب این اسطورهها با هیبتهای انسانی یا تلفیقی از انسان و حیوان در تمام امور زندگی انسان حضور داشتند و این دل مشغولی با داستانهایی مربوط به خدایان و آدمیان در تمام سطوح زندگی آنان به چشم میخورد. یونان و روم بیشترین سهم را در خلق اسطورهها، داستانها، شخصیتها و درسهای اخلاقی دارند. دان ناردو در کتاب «اسطورههای یونان و روم» با بیانی شیوا به معرفی برترین و معروفترین اسطورههای این دو کشور میپردازد.
رازی با قدمت هفتصد سال
شمس تبریز خود بهانهست ماییم به حسن لطف ماییم
با خلق بگو برای روپوش کاو شاه کریم و ما گداییم
در دهههای اخیر کتابهای بسیاری به رشته تحریر در آمدهاند که داستان آن با زندگی شمس و مولانا گره خورده است. احمد امید نیز در کتاب «باب اسرار» از زندگی این دو عارف بزرگ بهره جسته است. کتاب با این ضربالمثل هندی «دنیا خوابی است در خوابی دیگر» آغاز میشود و نوید یک داستان پر ماجرا و پر کشش را میدهد. کارن کیمیا که به همراه مادرش در لندن زندگی میکند و به واسطه پدرش( که از عاشقان مولانا بود) در کودکی با عرفان و تصوف آشنا میشود و بعد از اینکه پدرش آنها را ترک میکند این دوری به انزجار از تصوف منجر میشود. کارن به دلیل شناخت فرهنگ و زبان کشور ترکیه برای انجام ماموریت کاری مجبور میشود به این کشور سفر کند. وارد شدن کارن به ترکیه باعث زنده شدن خاطرات دوران کودکی و مخصوصا زنده شدن یاد پدرش میشود. او هنوز نمیتواند درک کند که پدرش چرا با مرد دیگری رفته بود و به طور کلی دنبال چه چیزی بود؟ کم و بیش درباره مولانا و شمس شنیده بود اما به دلیل عصبانیت هیچوقت این موضوع را دنبال نکرده بود. در طول سفر حوادثی رخ میدهد که باعث شناخت بیشتر کارن در باب عرفان و رابطه شمس
امپراتوری وسیع
روسیه بزرگترین کشور جهان تاریخ پیچیده و پر فراز و نشیبی (از حکومتهای پادشاهی تا حکومت های کمونیستی و دموکراتیک) را پشت سر گذاشته است که تاریخ این کشور را به بخشهای مختلف تقسیم میکند. یکی از بخشهای مهم تاریخ این کشور حکومت تزاریست که به روسیهی تزاری مشهور است. حکومت قدرتمندی که از سال 1721 تا سرنگونی آن در سال 1917، به مدت 186 سال بر بخشهای عظیمی از اروپا، آسیا و آمریکا حکومت کرد. این امپراتوری پس از امپراتوری بریتانیا و امپراتوری مغول، سومین امپراتوری بزرگ تاریخ از لحاظ وسعت محسوب میشود. جیمز ای. استریکلر در کتاب «روسیهی تزاری» به بررسی این بخش از تاریخ روسیه و شرح و بسط آن پرداخته است.
خاور دورِ نزدیک
در گذر تاریخ تمدنهای بسیاری شکل گرفتند، پیشرفت کردند، به اوج رسیدند و در نهایت در گورستان تاریخ دفن شدند. خاور نزدیک باستان نیز از این قائده مستثنا نبود. این کهنترین تمدن تاریخ بشر در برگیرنده خاورمیانهی کنونی، میانرودان (عراق، جنوب باختری ایران، جنوب شرقی ترکیه، شمال شرقی سوریه و کویت کنونی)، مصر باستان، ایران باستان (شامل عیلام و تاریخ ایران)، آناتولی، سرزمین کوهستانی ارمنستان، شام، قبرس و شبهجزیره عربستان. قابل ذکر است که تاریخدانان خاور نزدیک باستان را یکی از قطبهای رشد بشری میدانند و در تلاش برای شناخت بیشتر این تمدن کهن هستند. کلاریس شویسر در کتاب «خاور نزدیک باستان» با بیانی شیوا به بررسی پربارترین دوره از تاریخ زندگی بشر میپردازد و عسکر بهرامی نیز با ترجمهای رسا به شیوایی این کتاب افزود است.
معاینات فارسی
مزخرفات فارسی، کتابیست که سعی دارد با شوخطبعی و زبان طنز، غلطها و ایرادهای نوشتاری و گفتاری ما را مورد نقد و بررسی قرار دهد. این اشتباهات فاحش گاهی تا حدی در زبان معیار ما زیاد، همهگیر و مصطلح میشود. جالب توجه اینجاست که هیچ کسی از این اشتباهات در امان نبوده و ممکن است به ضرس قاطع از آنها استفاده کند، بی آن که بداند، دستور زبان یا کلمات اشتباهی را به کار میبرد. رضا شکراللهی نویسندهی با تجربه و با سابقهی ژورنالیستی این کتاب، انتخابهای مناسبی را در بیان این معضلات زبانی مطرح میکند. همراه شدن نقد با طنز نیز، بر شیرینی قلم نویسنده افزوده و متن را دلنشینتر کرده است. ناگفته نماند، روایت نویسنده از اتفاقاتی که برای او افتاده است، مصداقهای جالب و مناسبی برای موارد بیکران اشتباهات پرکاربرد در فارسی معیار است.
مهاجرت از کودکی به بزرگسالی
در سطرهای آغازین کتاب «شازده کوچولو» با این جمله «آدم بزرگها هیچ وقت نمیتوانند تنهایی از چیزی سر دربیاورند و بچهها هم نمیتوانند همیشه همه چیز را برایشان توضیح بدهند.» به دوران کودکی خود سقوط میکنیم و درمییابیم که چقدر از دنیای پر از کنکاش و در عین حال بیآلایش کودکی دور افتادهایم. در این اثر جاودانه، آنتوان دوسنت اگزوپری درباره مضامینی چون عشق، تنهایی، مرگ، خانه، فلسفه و ... از زبان کودکی سخن میگوید که از سیاره دیگری پای بر این کره خاکی نهادهاست. شازده کوچولو از سیارک ب 612 با تنها چیزی که مالک آن است (گل سرخش) قهر کرده و بار سفر را میبندد. در این سفر او از شش سیاره ...
گذار از سنت به مدرنیته
بلقیس سلیمانی در کتاب «خاله بازی» با زبان شیوا گذر یک نسل آشفته از آرمانها و ایدولوژیهای سنتی به دوران مدرن را به تصویر میکشد. در این کتاب مخاطب شاهد روایت زندگی ناهید و مسعود خواهد بود که هر یک دنیا را از زاویه چشمان خویش برای مخاطب روایت میکنند. ناهید دختری تحصیل کرده با دیدگاههای مدرن است و مسعود بر عکس همسرش دیدگاهی سنتی و مذهبی دارد. هر یک از افراد حاضر در این داستان، به نوعی در موضعگیری با سنت و مدرنیته، رفتارهایی را از خود بروز میدهند که همگی حاکی از عدم فضای مناسب در شکلگیری گفتوگو میان نسلهاست. شکاف عمیق در روابط خانوادگی و بین افراد که تنها میتوان به عنوان یکی از نشانههای این گذار فرهنگی دانست. یکی دیگر از ویژگیهای این کتاب اشاره به جنسیت ...
جنگ و تسلیحات
از زمانی که انسان پای بر این کره خاکی گذاشت تا به امروز جنگهای زیادی را در لوح وجود زمین از خود به یادگار گذاشته است. در ابتدای راه (زمین) جنگ هابیل با قابیل و به مرور زمان جنگهای بزرگتر و ویران کنندهتری مثل جنگهای جهانی اول و دوم و ... را به چشم خود دید. در این جنگها از ابتداییترین (سنگ) تا پیشرفتهترین (بمب اتم) صلاحها به کار گرفته شده است تا انسان تمامیتخواه بتواند بر اریکه قدرت سوار شود. دان ناردو در کتاب «جنگ و تسلیحات» به بررسی برشی از این تاریخ پر التهاب زندگی بشر (از جنگهای عصر حجر تا آزمون ویرانگر جنگ جهانی دوم) پرداخته است.