جستجوی پیشرفته

• زمان: 02 ساعت 48 دقیقه
• نویسنده: منیرالدین بیروتی
• گوینده: بهروز طالبی

ابومعین ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی بلخی، ملقب به ناصرخسرو فیلسوف، جهانگرد، حکیم و شاعر بزرگ فارسی‌زبان است که در سال 394 هجری قمری در قبادیان از توابع بلخ دیده به جهان گشود. ناصر خسرو همچون پدرش به کار دیوانی و دبیری در دربار اشتغال داشت. پس از سالیان نه چندان دراز به خاطر داشتن روح پرسش‌گر و حقیقت‌طلب، کار دیوانی و زندگانی آسوده را کنار گذاشت و در پاسخ به خوابی که موجب انقلاب فکری و درونی او شده بود و به سمت قبله اشاره کرده بود، پای در راه سفر دور و دراز گذاشت.

• زمان: 13 ساعت 40 دقیقه
• نویسنده: ملاله یوسف زی, کریستینا لم
• مترجم: صداقت حیاتی
• گوینده: آیلار لبیب

ملاله یوسف‌‌زی، در دوازدهم جولای سال 1997 میلادی، در بخش مینگوره از دره سوات، در کشور پاکستان، در یک خانواده پشتون دیده به جهان گشود. پدرش ضیاء‌الدین یوسف‌زی یک فعال در زمینه آموزش کودکان و مدیر و موسس یک مجموعه از مدارس در آن منطقه بود. پدرش به افتخار ملاله میوند، بانوی قهرمان پشتون‌ها در جنگ افغان‌ها با بریتانیا، او را ملاله نامید. ملاله از کودکی، تحت تاثیر روحیه مبارز‌ه‌جوی پدرش که برخلاف جو سنتی حاکم بر منطقه اقدام به تأسیس مدارس مدرن نموده بود، علاقه و استعداد وافری به تحصیل از خود نشان داد. با شروع تسلط طالبان بر منطقه سوات، رفته رفته فشار‌ها بر پدرش برای تعطیلی مدارس، و بخصوص جلوگیری از تحصیل دختران بیشتر شد. طالبان چندین مدرسه را در آن منطقه تخریب کردند و خانواده‌ها را بطور گسترده مورد تهدید قرار دادند که دخترانشان را به این مدرسه‌ها نفرستند. خانواده ملاله نیز به شدت در خطر حملات مرگبار طالبان قرار داشتند. پدرش بارها مستقیماً توسط طالبان تهدید به مرگ شد تا مدارس خود را تعطیل کند و از تحصیل دختران در آن مدارس جلوگیری به عمل آورد. ملاله نیز در این دوران به همراه پدر به مبارزه علنی علیه ایدئولوژی طالبان دست زد و با مصاحبه‌ها و سخنرانی‌ها و مقالات متعدد در‌صدد برآمد تا چهره زشت این گروه مسلح را به دنیا معرفی کند. او در این راه بی‌نظیر بوتو، نخست‌وزیر پیشین پاکستان، که ترور شده بود را الگوی خود قرار داد.

• زمان: 04 ساعت 30 دقیقه
• نویسنده: مانفرد ف ر کتس دی وریس, الیزابت انگل لاو
• مترجم: مینا علاء
• گوینده: میلاد فتوحی

هنگامی که اسکندر 13 ساله شد، فیلیپ او را به نزد ارسطو، این فیلسوف بزرگ یونان باستان فرستاد تا فنون کشورداری و فرمانروایی را نزد او بیاموزد. اسکندر نزد ارسطو پزشکی، فلسفه، دین، منطق و هنر را آموخت و علاقه وافری نسبت به هومر و اثر معروفش یعنی ایلیاد در او ایجاد شد. در 16 سالگی تحصیلاتش نزد ارسطو پایان یافت و به سمت یکی از فرماندهان ارتش پدرش منصوب شد. در همین دوران بود که توانایی‌هایش در رهبری و هوش بالایش در نبرد‌های نظامی بر همگان آشکار گردید. در این دوران فیلیپ به کمک اسکندر و ارتش قدرتمندش توانستند بر دیگر دولتشهر‌های یونانی بجز اسپارت چیره شده و اتحادیه متحد هلنی را برقرار نمایند.

• زمان: 08 ساعت 48 دقیقه
• نویسنده: هیلدا گادئا
• مترجم: کیوان سپانلو
• گوینده: ماهتینار احمدی

قصه‌ی چگوارا با موتور سیکلتش شروع شد. دانشجوی پزشکی آرژانتینی، تمام قاره‌ی استعمارزده‌اش را با موتور سیکلت گشت تا غبار سنگین اختناق و بی‌عدالتی بر روحش بنشیند و پس از آن سفر طولانی، او دیگر همان جوان سابق نبود. خوش‌بینی جایش را به یاس داد و هوس‌های طبیعی جوانی به میل وحشیانه برای فنای خود در راه آزاد کردن انسان‌های در بند بدل شد. مشاهده‌ی گرسنگی روحش را شعله‌ور کرده و بذر طغیان و مبارزه را در آن کاشت. او به اندیشه‌ی انقلاب پیوست. به عنوان یک مارکسیست رادیکال برای دهه‌ها و تا امروز یگانه شمایل انقلاب شد. نمادی از مبارزه‌ی رمانتیک و سازش‌ناپذیر علیه نابرابری‌ها و اشک‌ها. به همراه کاسترو انقلاب را در کوبای باتیستا به پیروزی رساند. از آن پس بود که شمایل آرژانتینی فتوژنیک بر جلدها درخشید. دیوار نوشته‌های انقلابی از تصاویر و جملاتش رهایی نداشتند.

• زمان: 01 ساعت 54 دقیقه
• نویسنده: فرهاد حسن زاده
• گوینده: حامد حشمتی

آوانامه با همکاری انتشارات مدرسه کتاب صوتی «ابن بطوطه» را از مجموعه کتاب‌های فرزانگان برای علاقمندان به زندگی بزرگان این سرزمین با صدای حامد حشمتی تولید و منتشر کرده است. بخشی از اثر خدمتکار که مبهوت شده بود، بازگشت. او تا وقتی که صدای پایش از بالای کوچه و پله‌ها می‌آمد، همچنان با بهت به پشت سر خود نگاه می‌کرد و می‌رفت. قطره‌های اشک در چشمان ابن بطوطه جریانی ساخته بودند و او می‌دانست که از روشنایی است و نه گریه. همان‌جا زانو زد و گفت: «شکر خدایی را که همیشه و همواره بندگان خود را به نوازش زنده نگه می‌دارد.»

• زمان: 01 ساعت 32 دقیقه
• نویسنده: لیلا برزگر
• گوینده: بهروز طالبی

ابوالمعالی نصرالله‌بن محمد‌بن عبدالحمید منشی ملقب به ابوالمعالی یکی از نویسندگان و منشیان دربار غزنوی در سده‌ی ششم هجری بوده‌است. اصل وی به روایت هفت اقلیم، از شیراز و به روایت دیگر از غزنین است. او در آغاز جوانی به دربار بهرام شاه غزنوی وارد شد. چندی بعد در زمان سلطنت خسرو‌شاه غزنوی به مقام دبیری رسید و حتی توانست در زمان آخرین شاه غزنوی به نام خسرو ملک به مقام وزارت برسد. اما در زمان همین شاه بود که بخاطر حسادت شخصی به نام شیخ شهاب، مورد غضب قرار گرفت و تا پایان عمر به زندان افتاد. وی نثری مصنوع داشت و با استفاده از همین قریحه، کتاب کلیله و دمنه را از عربی به پارسی برگرداند و آن را به بهرام شاه غزنوی تقدیم کرد. سرانجام ابوالمعالی را در حبس به قتل رساندند.

• زمان: 01 ساعت 08 دقیقه
• نویسنده: یوسف علیخانی
• گوینده: حامد حشمتی

محمد بن عبدالله بن محمد بن بطوطه معروف به ابن بطوطه در شهر طنجه سال 703 در مراکش زاده شد. از مهم‌ترین اعمال او سفرهایی به نقاط مختلف جهان بود؛ او در سال 725 ق. به سوی مکه رهسپار شد و مصر، شام، فلسطین، حجاز، عراق، ایران، یمن، بحرین، ترکستان، بین‌النهرین و بخشی از هند و چین، جاوه، خاور اروپا و خاور آفریقا را پیمود و سرانجام به مراکش نزد شاه ابی عنان از شاهان بنی مرین برگشت. سفر او از سال 1325 تا 1352 به مدت 27 سال به درازا کشید. ابن بطوطه در گذر زندگانی خویش بیش از 117٬500 کیلومتر راه پیمود و طبق مرزبندی امروز می‌توان گفت او به 44 کشور سفر کرده‌است. او سرانجام در سال 779 در مراکش درگذشت. ابن بطوطه کمابیش هم‌عصر با مارکو پولو بود اما بیش از سه برابر مارکو‌پولو راه پیمود. ابن بطوطه را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین جهان‌گردان تاریخ بشری به شمار آورد. این جهان‌گرد نامی مراکشی چهار یا پنج بار به ایران سفر کرد و در همگی سفرهای خاورزمین خود از زبان فارسی برای ارتباط با غیرعرب‌ها بهره برد. سفرنامه ابن بطوطه از کتاب‌های باارزش جغرافیایی سده‌های میانه است. آرامگاه ابن بطوطه در تپه‌ای مهجور مشرف به ساحل مدیترانه‌ای شهر طنجه (تنگه) مراکش است.

• زمان: 02 ساعت 53 دقیقه
• نویسنده: عزت اله الوندی
• گوینده: آرمان سلطان زاده

ابوالقاسم فردوسی طوسی زاده‌ی 329 هجری قمری شاعر حماسه‌سرای ایرانی و سراینده‌ی شاهنامه، حماسه‌ی ملی ایران، است. برخی فردوسی را بزرگ‌ترین سراینده‌ی پارسی‌گو دانسته‌اند که از شهرت جهانی برخوردار است. فردوسی را حکیم سخن و حکیم طوس گویند. فردوسی شاهنامه را در 384 هجری قمری، به‌پایان رساند. دهقانان طبقه‌ای از زمین‌داران در دوران پیش از اسلام و سده‌های دوم و سوم هجری بودند و به رسوم و سنت‌های نیاکانی خود عشق می‌ورزیدند و در پاسداری از آن‌ها کوشش می‌کردند؛ برپایه‌ی اشاره‌های گذرای فردوسی، دانسته‌شده که او دهقان و دهقان‌زاده بوده است. سال مرگ فردوسی تا چهار سده پس از زمان او در منابع کهن نیامده است. به‌همین علت تاریخ مرگ او شفاف نیست. پس از مرگ او واعظ شهر به‌دلیل شیعه بودن فردوسی، از خاکسپاری پیکر فردوسی در گورستانِ مسلمانان جلوگیری کرد و ناچار او را در باغِ خودش درون شهرِ تابران طوس، نزدیک به دروازه‌ی شرقی رزان به‌خاک سپردند. آرامگاه او زیارتگاه اهل دانش و معرفت بود و با آن‌که بارها آن را با خاک یکسان کردند، از نو ساخته می‌شد.

• زمان: 02 ساعت 16 دقیقه
• نویسنده: وحید طلوعی
• گوینده: بهروز طالبی

ابوجعفر محمد‌بن جریر‌بن یزید‌بن کثیر‌بن غالب طبری مشهور به جریر طبری، زاده‌ی سال 224 در آمل همه‌چیزدان، مورخ، مفسر و فیلسوف ایرانی نویسنده کتاب تاریخ طبری مشهور به پدر علم، تاریخ و تفسیر است. جریر طبری در عین تاریخ‌نگار بودن مفسری پرتوان نیز بود، وی کتاب تاریخ طبری را نگاشت که در آن وقایع به ترتیب سال تنظیم شده و تا سال 302 هجری را در برمی گیرد. تاریخ طبری مرجع عمده تاریخ جهان و ایران است، همچنین این کتاب در واقع منبع عمده تمام کسانی واقع شده‌است که بعد از طبری به تالیف تاریخ اسلام پرداخته‌اند. طبری از سنین پیش از نوجوانی در زادگاهش طبرستان به فراگرفتن فنون و دانش از جمله مبحث علم و عرفان مشغول گردید. پس از فراگرفتن مقدمات علوم در 12 سالگی آمل را ترک و به ری رفت. طبری پس از مدتی عازم مصر شد و سه سال در آن دیار ماند و نزد پاره‌ای از دانشمندان آن‌جا شاگردی کرد. در سال 290 قمری به آمل سفر و از دیار خود دیدن کرد و پس از مدتی به بغداد بازگشت. طبری در بغداد ضمن آن که دانش خود را در فقه، تاریخ و حدیث تکمیل می‌کرد؛ شاگردانی نیز تربیت نمود و زمانی که در محله‌ی قنطره البردان بغداد زندگی می‌کرد، نگارش تاریخ خود را با نام تاریخ الرسل و الملوک که با نام تاریخ طبری شناخته می‌شود، آغاز کرد. او روزانه چهل برگ از تاریخ خود را گردآوری می‌کرد و نزدیک به چهل سال به نوشتن تاریخ طبری پرداخت. به این ترتیب که از 48 سالگی شروع به گردآوری نسخه‌های پراکنده سفرنامه‌ها نمود و از 65 سالگی به‌طور مستمر در بغداد یادداشت‌های پراکنده خود را به مدت 23 سال تنظیم کرد تا آن که پیش از مرگش آن را به پایان رساند. طبری در 28 شوال 310 هجری قمری در شهر بغداد درگذشت. خطیب بغدادی می‌نویسد: «در تشییع جنازهٔ او انبوهی از خلق که شمار آنان را جز خدا کسی نمی‌دانست، حضور یافتند و چندین ماه، شب و روز بر آرامگاهش نماز می‌گذاردند. گروه بسیاری از ارباب ادب و دیانت، اشعاری در رثای او سرودند».

• زمان: 02 ساعت 34 دقیقه
• نویسنده: امید فلاح آزاد
• گوینده: حامد حشمتی

ابوبکر محمد بن زکریا رازی، همه‌چیزدان، پزشک، فیلسوف و شیمی‌دان ایرانی‌ست. رازی آثار ماندگاری در زمینه‌ی پزشکی و شیمی و فلسفه نوشته و به‌عنوان کاشف الکل، جوهر گوگرد و نفت سفید مشهور است. به پاس زحمات فراوان رازی در داروسازی، روز پنجم شهریورماه، روز بزرگداشت محمد بن زکریای رازی نام‌گذاری شده‌است. زکریا در سال 251 هجری در ری زاده شد و دوران کودکی، نوجوانی و جوانی‌اش در این شهر گذشت. زکریا در جوانی عود می‌نواخت و گاهی شعر می‌سرود، بعدها به زرگری و سپس به کیمیاگری و در سنین بالا به فراگیری علم طب پرداخت. در ابتدا به کیمیا اشتغال داشت و پس از آنکه در این راه چشمش بر اثر کار زیاد با مواد تند و تیزبو آسیب دید، برای درمان چشم به پزشکی روی آورد. در کتاب‌های مورخان اسلامی آمده‌است که رازی طب را در بیمارستان بغداد آموخته‌است. در آن زمان، بغداد مرکز بزرگ علمی دوران و جانشین دانشگاه جندی‌شاپور بوده‌است. رازی برای آموختن علم به بغداد سفر کرد، مدتی نامعلوم در آن‌جا اقامت گزید و به تحصیل علم پرداخت و سپس ریاست بیمارستان «معتضدی» را بر عهده گرفت. پس از مرگ معتضد، خلیفه‌ی عباسی، به ری بازگشت و عهده‌دار ریاست بیمارستان ری شد و تا پایان عمر در این شهر به درمان بیماران مشغول بود. رازی در آخر عمرش نابینا شد، درباره‌ی علت نابینا شدن او روایت‌های مختلفی وجود دارد؛ ابوریحان بیرونی سبب کوری رازی را کار مداوم با مواد شیمیایی چون بخار جیوه دانست.