صدابردار رامین اسماعیلی

• زمان: 07 ساعت 00 دقیقه
• نویسنده: فئودور داستایوسکی, سرگئی نچائف, جمعی از نویسندگان
• مترجم: عباس میلانی
• گوینده: تایماز رضوانی

چند گفتار درباره‌ی توتالیتاریسم، مجموعه‌ای است از مقالات پنج نویسنده و متفکر بزرگ در باب توتالیتاریسم. دکتر میلانی این مجموعه را نخستین بار در سال 1988 در آمریکا به چاپ رساند اما انتشار کتاب در ایران چهارده سال پس از چاپ آن در آمریکا میسر شد. میلانی کتابش را پس از مقدمه‌ای کوتاه، با نام بزرگ «فئودور داستایوسکی» آغاز می‌کنم؛ نویسنده‌ی نام‌آشنای روس که «برادران کارامازوف»، «جنایت و مکافات»، «ابله»، «شیاطین»، «یادداشت‌های زیر زمین» و «شب‌های روشن» و چندین اثر درخشان دیگرش او را جاودانه و دست‌نیافتنی کرده. نویسنده‌ی دوم «سرگئی نچائف» است؛ آنارشیست قرن نوزدهم روسیه و از اعضای جنبش نیهیلیسم روسیه. نویسنده‌ی سوم «چسلاو میلوش»، شاعر، نویسنده، مترجم و دیپلمات لهستانی-آمریکایی است که سابقه‌ی دریافت جایزه‌ی نوبل ادبیات را هم دارد و آثار نظم و نثر بسیاری از خود به جا گذاشته است. نویسنده‌ی چهارم هم «میلان کوندرا»ی معروف است؛ رمان‌نویس چک‌تبار و خالق آثاری چون «بار هستی»، «شوخی»، «هویت»، «جاودانگی» و «عشق‌های خنده‌دار» که چندی پیش چشم بر این جهان فروبست. آخرین نویسنده «لِشِک کولاکوفسکی» است. کولاکوفسکی فیلسوف و مورخ لهستانی است که بیشتر با تحلیل‌های انتقادی‌اش بر اندیشه‌های مارکسیستی شناخته می‌شود و آثاری هم در این زمینه نوشته است؛ مجموعه‌ی سه‌جلدی «جریان‌های اصلی مارکسیسم»، تاریخ فلسفه‌ی مارکسیسم را دوره و بررسی می‌کند.

• زمان: 12 ساعت 56 دقیقه
• نویسنده: مارک تواین
• مترجم: ابوالحسن تهامی
• گوینده: مهبد قناعت پیشه

«ماجراهای تام سایر» یک راوی سوم‌شخص خودمانی داشت که به شکلی دل‌نشین ماجراهای تام را روایت می‌کرد. اما مارک تواین در «ماجراهای هاکلبری فین» قلم را به دست خود هاک داده تا با روایتی اول‌شخص ماجراهایش را شرح دهد. آن‌ها که کتاب اول را خوانده‌اند، از پیش هاک و تام را می‌شناسند، اما در همین کتاب هم هاک به خوبی خود را به مخاطب معرفی می‌کند. ماجراهای هاک کمی از کتاب نخست جدی‌تر و گاه تلخ‌تر هستند. مدتی از ماجراهای کتاب اول گذشته و حالا قهرمانان ما کمی بزرگ‌تر شده‌اند. روایت و بیان جذاب هاک از وقایع، به تمام حوادث وجهی طنازانه بخشیده و شنیدن تلخی‌های داستان هم از قول خود هاک، تأثیرش بر مخاطب را دوچندان کرده است. هاک در رفاه قصه‌اش را آغاز می‌کند، اما خیلی زود پدر دائم‌الخمر و لاابالی‌اش پیدا می‌شود و رنج‌هایش شروع می‌شوند. هاک به فکر فرار از خانه و شهرش می‌افتد و در این مسیر با «جیم» یک برده‌ی فراری همراه می‌شود. در ادامه، ماجراهای بسیاری برای هاک و جیم پیش می‌آید، با آدم‌های رنگ‌به‌رنگ و متفاوتی برخورد می‌کنند و درگیر اتفاقات گوناگونی می‌شوند. تام سایر هم ماجراهای خود را به این کتاب می‌آورد و حضورش در این اثر، بر لذت مطالعه‌ی آن می‌افزاید. درگیری‌های درونی هاک با باورهای غلط عمومی و خرافات و از طرفی حضور برجسته‌ی وجدان و اخلاق خودش و نیز پرداختن دقیق به مسئله‌ی برده‌داری و نژادپرستی، ماجراهای هاکلبری فین را به اثری درخشان و ماندگار در تاریخ ادبیات بدل کرده که شنیدن آن می‌تواند چه برای گروه سنی کودک و نوجوان و چه بزرگسالان، پر از جذابیت و لذت باشد.

• زمان: 11 ساعت 09 دقیقه
• نویسنده: مارک تواین
• مترجم: ابوالحسن تهامی
• گوینده: مهبد قناعت پیشه

ماجراهای تام سایر یک راوی سوم شخص خودمانی و دل‌نشین دارد. قصه‌گوی تام، ماجراهای او را از خانه و دردسرهایش با خاله پالی‌اش آغاز می‌کند. تام پسری است که یک‌جا بند نمی‌شود و دائم پی ماجرا می‌گردد. و در این خلال ماجراهای زیادی هم نصیبش می‌شود. در مدرسه خودنمایی می‌کند، در کلیسا مورد توجه قرار می‌گیرد، یک دل نه، صد دل عاشق می‌شود، با دوستانش به جزیره می‌رود و در قالب رابین هود و دزدان دریایی به بازی و ماجراجویی می‌پردازد. اما گاهی ماجراهایش جدی‌تر هم می‌شوند؛ شاهد جنایتی فجیع در گورستان می‌شود، مدتی با دوستش «بکی» در غار گم می‌شود و همه از پیدا کردن‌شان پاک ناامید می‌شوند، به جست‌وجوی گنج مشغول می‌شود و در کنام جو سرخپوسته، جانی خطرناک گرفتار می‌شود، گاهی خراب‌کاری می‌کند و گاه به قهرمانی واقعی بدل می‌شود و اتفاق‌هایی از هر شکل را از سر می‌گذراند. همه‌ی این داستان‌ها، با زبان طنازانه‌ی تواین و نمایش زندگی کودکانه‌ی تام و دوستانش روایت می‌شود که می‌تواند برای گروه‌های سنی کودک و نوجوان جذاب باشد. اما در عین حال، بزرگسالان نیز می‌توانند همان‌قدر یا شاید حتی بیشتر، با ماجراهای تام سایر همراه شوند و لذت ببرند. چرا که بالأخره همه زمانی کودک و زمانی نوجوان بوده‌ایم و خیلی از خاطرات و دغدغه‌های تام، می‌تواند یادآور دوران شیرینی شود که پشت سر گذاشته‌ایم.

• زمان: 06 ساعت 27 دقیقه
• نویسنده: برنهارد شلینک
• مترجم: مهدی سجودی مقدم
• گوینده: تایماز رضوانی, آزاده رادمهر, رفیعه پوستی

«کتاب‌خوان» برنهارد شلینک از سه بخش کلی تشکیل شده. شخصیت اصلی داستان «میشائیل برگ» نام دارد و هر بخش از داستان، به دوره‌ی زمانی خاصی از زندگی او می‌پردازد. بخش اول در آلمان غربی و سال 1958 آغاز می‌شود. میشائیلِ پانزده‌ساله، روزی در راه بازگشت به خانه، احساس کسالت می‌کند و زنی سی‌وشش‌ساله به نام «هانا اشمیتس» پس از اطلاع از بیماری او، از او مراقبت می‌کند و پسر جوان را به خانه می‌رساند. میشائیل سه ماه تمام از مدرسه غیبت می‌کند و با هپاتیتش مبارزه می‌کند. پس از این مدت، به ملاقات هانا می‌رود تا از او تشکر کند. اما درمی‌یابد که به زن علاقه‌مند شده. دیدارهای آن‌ها به همین‌جا ختم نمی‌شود و اتفاقات بسیاری در این خلال رخ می‌دهد. بخش دوم، شش سال بعد را روایت می‌کند، میشائیل در قامت یک دانشجوی حقوق به همراه گروهی از دانشجویان دیگر به تماشای محاکمه‌ی جنایات جنگی می‌رود. او بعد از مدت‌ها، دوباره هانا را می‌بیند؛ اما در موقعیتی به‌کل متفاوت از بار نخست. بخش سوم هم پس از گذر سال‌ها روایت می‌شود. مایکل تجربه‌های مختلفی را از سر گذرانده و هانا هم روزگار غریبی را پشت سر گذاشته است. شلینک در کتاب‌خوان علاوه بر بیان یک داستان عاشقانه با تمام زیروبم‌های انسانی‌اش، از جهت تاریخی نیز امتیازهای بسیاری دارد. سال‌های تاریک جنگ جهانی دوم در آلمان و جنایت هولوکاست، بستری مهم و دردناک برای روایت ابعاد گسترده‌تری از انسان است که نویسنده با هنرمندی تمام تلخی‌های بسیار و مقدورات اندک زمانه‌ی داستانش را کنار هم چیده است.

• زمان: 18 ساعت 26 دقیقه
• نویسنده: ماشاءالله آجودانی
• گوینده: تایماز رضوانی

کتاب از دو فصل کلی تشکیل شده است. فصل اول «قدرت و حکومت»، خود شامل ده بخش است که به این موضوعات می‌پردازد: «گذرگاه خشونت»، «تلقی شیعه از حکومت»، «ولایت فقیه در دوره‌ی قاجار»، «وحدت تصوف و تشیع»، «مجتهدان طرفدار نظریه‌ی ولایت فقیه»، «روحانیون و قدرت، روشنفکران و آزادی»، «اندیشیدن و آزادی»، «ملت و دولت»، «ملت و ملی» و «اختلاف ملت و دولت؛ مفهوم جدید ملت». آجودانی برای فصل دوم عنوان «از دفتر روشنفکری» را برگزیده و در نُه بخش، مباحث و مفاهیمی چون «در قلمرو ترس: عصر سنت و نوآوری»، «مشیرالدوله»، «مستشارالدوله»، «رشدیه و مدارس جدید»، «میرزا علی‌خان امین‌الدوله»، «افسانه‌ی مَلکَم»، «در جست‌وجوی اصلیت مشروطه»، «بحران تجدد» و «اجتماعیون عامیون» را مورد بحث قرار می‌دهد.

• زمان: 16 ساعت 08 دقیقه
• نویسنده: حسن قاضی مرادی
• گوینده: تایماز رضوانی

پرداختن به استبداد، پرداختن به میراث خود و یعنی پرداختن به خود است؛ اعتراف به این‌که ما ایرانیان چه بوده‌ایم و چه هستیم و تلاش برای رهایی از استبداد جز نتیجه‌ی این اعتراف و شرم از آن نیست. حسن قاضی مرادی در «استبداد در ایران»، به حکومت استبدادی عمدتاً از منظر «چگونگی» آن پرداخته تا «چرایی»‌اش. او کتابش را با مقاله‌ای به‌عنوان مقدمه آغاز می‌کند که به موضوع موانع پرسش‌گری در جامعه‌ی ما می‌پردازد. سپس و در چهار بخش درباره‌ی چگونگی کارکرد حکومت استبدادی پرداخته شده است. فصل اول شامل بررسی چهار شیوه‌ی توجیه حکومت استبدادی از سوی مدافعین این تفکر است. فصل دوم، چند ابزار مهم حکومت استبدادی و چگونگی عمل آن‌ها را تحلیل می‌کند. سومین فصل شامل سه بررسی در حوزه‌ی مسائل اجتماعی استبداد است که عمدتاً در ارتباط میان حکومت استبدادی و مردم مشاهده می‌شود. اما آخرین فصل کتاب، به سنجش استبداد از منظر تاریخ و با اتکا بر مفهوم «عصبیت» اختصاص دارد. پرداختن به استبداد در جامعه‌ای که با سیطره‌ی هزاران ساله‌ی آن سر کرده است، می‌تواند ابعاد گسترده‌تری یابد. «استبداد در ایران» گام نخست را با بررسی چگونگی اعمال استبداد از سوی حکومت برداشته است.

• زمان: 11 ساعت 03 دقیقه
• نویسنده: الکس مایکلیدس
• مترجم: ساناز جهان بیگلری
• گوینده: فرهاد اتقیایی, سحر بیرانوند

راوی بیمار خاموش روان‌درمانگری چهل‌ودوساله به نام «تئو فیبر» است. او با مراجعی مواجه می‌شود که پس از کشتن همسرش، لال شده است. او که «آلیشیا برنسون» نام دارد، در سی‌وسه‌سالگی شوهرش را به قتل رسانده است در حالی که هفت سال از زندگی مشترکشان می‌گذشته. هر دو هنرمند بوده‌اند: آلیشیا نقاش بوده و همسرش گابریل یک عکاس مد سرشناس. زندگی این زوج، ظاهری عالی و بی‌نقص داشته؛ اما یک شب که گابریل دیروقت به خانه برمی‌گردد، آلیشیا پنج گلوله روی صورت شوهرش خالی می‌کند و از آن پس، کلمه‌ای سخن نمی‌گوید. سکوت آلیشیا باعث می‌شود تمام این ماجرا و حواشی‌اش وجهی رازآلود به خود بگیرد. البته که آلیشیا، این بیمار خاموش، به یک آسایشگاه روانی فرستاده می‌شود؛ جایی که با تئو فیبر روبه‌رو می‌شود. تئو که هدف اصلی‌اش از روان‌درمانگری کمک به خود بوده، در تلاش برای به حرف آوردن آلیشیا، با حقایقی مواجه می‌شود که نه‌تنها زندگی بیمارش را، بلکه زندگی خود و افراد دیگر را هم تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

• زمان: 03 ساعت 36 دقیقه
• نویسنده: ویکتور فرانکل
• مترجم: پروانه طاهری
• گوینده: مهیار ستاری

دکتر فرانکل عنوان «آری به زندگی» را از ترانه‌ای وام گرفته که برخی از زندانیان اردوگاه‌هایی می‌خواندند که او نیز در آن‌ها زندانی بوده. فرانکل این‌جا موقعیتی را به تصویر می‌کشد و سؤالی نیز مطرح می‌کند. زندانیان اردوگاه بوخنوالد را تصور کنید که شکنجه می‌شوند، بیگاری می‌کنند و تقریباً از گرسنگی از پا درمی‌آیند. اما همین زندانیان، علی‌رغم تمام مصائب و رنج‌های بی‌پایان خود، میان ترانه‌هایشان امیدی می‌یابند و پوزخندزنان به بخت شوم خویش و زندان‌بانان می‌خوانند: «هرچه پیش آید، باز به زندگی آری می‌گوییم.» حال ما که بیشترمان زندگی راحت‌تری از اردوگاه‌های نازی را سپری می‌کنیم، نباید قادر باشیم به زندگی «آری» بگوییم؟ آن‌چه ویکتور فرانکل و اندیشه‌هایش را از عموم کتب روان‌شناسی متمایز می‌کند این است که دکتر فرانکل، نکبت زندگی و سختی‌های آن را نادیده نمی‌گیرد. خود یاد گرفته آن‌ها را ببیند و باز، زندگی را انتخاب کند. در «آری به زندگی» نیز ویکتور فرانکل به ما یاد می‌دهد چطور با وجود تمام کج‌رفتاری‌ها و بدکرداری‌های چرخ زمانه، سمت زندگی بایستیم و به آن آری بگوییم.

• زمان: 02 ساعت 50 دقیقه
• نویسنده: الزابت کوبلرراس
• مترجم: آذین نوذری
• گوینده: نازنین شکرابی

کوبلر راس «در باب زندگی پس از مرگ» را نخستین بار در سال 1991 منتشر کرد. کتاب که تا کنون به زبان‌های زیادی ترجمه شده و در نقاط مختلف جهان مطالعه شده، به طور کلی حول مفاهیمی چون معنای زندگی و مرگ، وجودِ پس از مرگ و کنار آمدن با مرگ یکی از والدین به بحث می‌پردازد. در فصل نخست از «زیستن و مردن» می‌گوید و بیش از هرچیز از لحظه‌ی مرگ و سطوح سه‌گانه‌ی آن سخن می‌گوید. فصلی بعدی...

• زمان: 19 ساعت 26 دقیقه
• نویسنده: شلومو سند
• مترجم: فهیمه چاکرالحسینی ابرقوئی
• گوینده: تایماز رضوانی

اختراع قوم یهود در سال 2008 منتشر شد. شلومو سند در این اثر پدیده‌های ملت، ملیت و ملی‌گرایی را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که این مفاهیم، مفاهیمی مدرن هستند که هم‌زمان با شدت گرفتن موج ملی‌گرایی در قرون هجده و نوزده به ادبیات سیاسی وارد شده‌اند. یهودیان نیز که هم‌زمان با شدت گرفتن این پدیده در اکثر کشورهای اروپای شرقی از ملتی که بدان تعلق داشتند، رانده و در عرصه‌‌ی یکه‌تازی ملت‌های نوپا مانده بودند، برای عقب نبودن از قافله‌ی تاریخ‌سازی با تمسک به داستان‌های اسطوره‌ای کتاب مقدس، هویتی مجعول برای خود دست‌وپا کردند. سند در این اثر با شواهد تاریخی نشان می‌دهد که یهودیه‌ای‌های واقعی، ساکنان کنونی سرزمین باستانی فلسطین هستند که پس از فتح فلسطین به دست مسلمانان در قرن هفتم، اسلام آورده و هرگز در هیچ دوره‌ی تاریخی از سرزمین خود رانده نشدند تا این‌که قرن بیستم فرا رسید و بزرگ‌ترین و هولناک‌ترین پاک‌سازی قومی در تاریخ معاصر به وقوع پیوست و تشکیلات صهیونیستی با حمایت دولت‌های غربی، طرح استعمار نوین سرزمین فلسطین را آغاز کرد و بدین ترتیب طولانی‌ترین مناقشه‌ی صد سال اخیر در خاورمیانه رقم خورد.