صدابردار رامین اسماعیلی

• زمان: 09 ساعت 09 دقیقه
• نویسنده: حسن قاضی مرادی
• گوینده: تایماز رضوانی

حسن قاضی‌مرادی، در پیرامون خودمداری ایرانیان را در چهار فصل نوشته است. پس از مقدمه‌ای که یک شمای کلی از محتوای کتاب به دست شنونده می‌دهد، فصل نخست را با عنوان «فردگرایی و خودمداری» نوشته است. نویسنده در این فصل ابتدا در مورد فردگرایی سخن می‌گوید، سپس از فقدان فردگرایی در میان ایرانیان حرف می‌زند و در ادامه نیز مفهوم خودمداری را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. فصل دوم «حکومت استبدادی و خودمداری ایرانیان» نام دارد. این فصل ابتدا به حکومت استبدادی می‌پردازد و بعد، ارتباط این نوع از حکومت را با خودمداری بیان می‌کند. در ادامه هم با تقسیم حکومت‌های استبدادی به دوران پیش از اسلام و پس از آن، نگاهی به این حکومت‌ها در ایران می‌اندازد. قاضی‌مرادی سومین فصل را با عنوان «ویژگی‌های خودمداری» شروع می‌کند. از شیوه‌ی زندگی می‌گوید و از استغراق در زندگی روزمره. برخی ویژگی‌های فکری در خودمداری را برمی‌شمرد و در این میان، از بینش روزمره، ذهنیت استبدادزده و بی‌اعتقادی سخن می‌گوید. سپس برخی ویژگی‌های کرداری در خودمداری را فهرست می‌کند و از سترونی و تقلید، تجاوزگری و خشونت و فساد حرف می‌زند. در نهایت هم برخی ویژگی‌های عاطفی در خودمداری یاد می‌شوند که به فقدان عشق و دوستی، ناامیدی، تحقیرشدگی و حس حقارت پرداخته می‌شود. آخرین فصل این کتاب «خودمداری در تقابل با حکومت استبدادی» است و حول مباحثی چون تضاد در حکومت استبدادی و خودمداری و نیز مواجهه‌ی منفعلانه‌ی خودمداری با حکومت استبدادی می‌چرخد. پایان‌بخش در پیرامون خودمداری ایرانیان هم پی‌گفتاری است تحت عنوان «به‌سوی استقرار جامعه‌ی مدنی».

• زمان: 09 ساعت 22 دقیقه
• نویسنده: فرهاد کشوری
• گوینده: هوتن شاطری پور

«آخرین سفر زرتشت» به‌نوعی زندگی‌نامه‌ی فیلسوف و پیامبر پارسی است. داستان رمان از قربانی شدن گاوی توسط روحانیون مهرپرست آغاز می‌شود؛ منظره‌ای که هیچ به دیدگان زرتشت خوش نمی‌آید و او را به ترک قربان‌گاه وامی‌دارد. زرتشت نخست انزجار خود از این آیین و خرافاتش و تماشای رنج حیوانات را با خانواده‌اش در میان می‌گذارد. اما مخالفت خانواده با افکار زرتشت، راهی جز ترک شهر پیش روی این جوان نمی‌گذارد. این می‌شود که او با بیزاری از جهان پشت سر و عشقِ بی‌کران به حق و حقیقت پای در سفر می‌گذارد. سفر زرتشت تازه آغازی است بر فراگیری گنجی از دانش‌ها و شاگردی او نزد استادان بزرگ و در مسیر و در سفر است که راه روشن سعادت، خود را به زرتشت می‌نماید.

• زمان: 11 ساعت 13 دقیقه
• نویسنده: آلبر کامو
• مترجم: پرویز شهدی
• گوینده: مهبد قناعت پیشه

طاعونِ آلبر کامو از شهری به نام «اوران» روایت می‌شود. اوران که «وهران» نیز خوانده می‌شود، یک حاکم‌نشین فرانسوی در ساحل الجزایر است. بیماری طاعون در شهر همه‌گیر شده و زندگی ساکنانش را به‌کل مختل کرده است. راوی داستان تا بخش‌های پایانی، هویت خود را فاش نمی‌کند. او از موش‌هایی که در جای‌جای شهر پیدایشان می‌شود می‌گوید و از مرگ‌ومیر غریب آن‌ها که نگرانی بسیاری را در پی دارد. مقامات اما انگار مرگ موش‌ها را خطری بر سلامت مردم نمی‌دانند و اقدامی نمی‌کنند. چندی بعد، این مردم شهر هستند که قربانی این بیماری می‌شوند. پزشکان بیماری را مسری تشخیص می‌دهند و چیزی نمی‌گذرد که که گسترش طاعون از دست خارج می‌شود و مسئولین بالاخره چاره‌ای جز قرنطینه‌ی شهر پیش روی خود نمی‌بینند. وضعی که کامو در این رمان شرح کرده، برای ما و تمام هم‌عصرانمان که پاندمی کرونا را پشت سر گذاشته‌ایم، بیگانه نیست و بسیاری از جزئیات داستان هم می‌توانند حقایقی درباره‌ی آن‌چه بر ما گذشت را برای ما آشکار کنند. نویسنده‌‌ی طاعون، قصه‌گوی بسیار قدرتمندی است، اما آن‌چه قلم او و به‌خصوص طاعونش را این‌چنین پرآوازه کرده، تأملاتی است که در خلال داستان به هنرمندی بیان می‌شوند و سرچشمه‌هایی در دانش فلسفی، جامعه‌شناختی و اجتماعی کامو دارند.

• زمان: 03 ساعت 26 دقیقه
• نویسنده: اریک فروم
• مترجم: فیروز جاوید
• گوینده: تایماز رضوانی

فلسفه‌ی مارکس مثل اغلب اندیشه‌های اگزیستانسیالیستی، بیان‌گر اعتراضی به ازخودبیگانگی انسان، گم‌کردگی خویشتن و تبدیل شدن فرد به شیء است؛ جنبشی است علیه آن نوع ناانسان‌سازی و ماشین‌وارشدن انسان که ذاتیِ توسعه‌ی صنعت‌گرایی غربی است. این فلسفه، منتقد قاطع همه‌ی «پاسخ‌ها»یی به مسئله‌ی وجود انسان است که می‌کوشند با نفی یا لاپوشانی دوگانگی‌های ذاتی وجود او، به راه‌حل‌هایی دست یابند. فلسفه‌ی مارکس در سنت فلسفی اومانیسم غربی ریشه دارد؛ سنتی که از اسپینوزا و با واسطه‌ی فلاسفه‌ی فرانسوی و آلمانی عصر روشنگری در قرن هجدهم، به گوته و هگل می‌رسد و ماهیت بنیادی آن، توجه به انسان و تحقق توانمندی‌های او است. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، فلسفه‌ی مارکس نوعی اعتراض است؛ اعتراضی ملهم از اعتقاد به انسان، به ظرفیت او برای آزاد کردن خود و تحقق بخشیدن توانمندی‌ها و استعدادهایش.

• زمان: 08 ساعت 06 دقیقه
• نویسنده: ویلیام گلدینگ
• مترجم: ناهید شهبازی مقدم
• گوینده: فرهاد اتقیایی

سالار مگس‌ها نخستین بار در سال 1954 منتشر شد. گلدینگ در این رمان بستری جذاب را برای بیان نظریات خود انتخاب کرده و ساخته است. داستان از جایی شروع می‌شود که یک هواپیمای حامل بچه‌های مدرسه‌ای حوالی یک جزیره‌ی متروک سقوط می‌کند. کودکانی که حالا بی‌سرپرست مانده‌اند، خود ناچار به اداره‌ی امورشان هستند. در این خلال، مفاهیمی چون تفکر جمعی در مقابل فردیت و منطق در مقابل احساسات مورد بحث قرار می‌گیرد. در این میان، گلدینگ به مقوله‌ی اخلاق نیز به زیبایی پرداخته است. فضاسازی دقیق نویسنده در سالار مگس‌ها و پرداختن موجز و مستقیم او به مفاهیم اساسی فکری، رفتاری و اجتماعی بشر در این بستر، باعث شده عموم فهرست‌های معتبر کتاب، نام این اثر را در زمره‌ی صد رمان برتر تاریخ بیاورند. تا کنون چند اقتباس مستقیم و با همین عنوان، از روی سالار مگس‌ها ساخته شده که می‌توان به فیلم‌هایی به سال‌های 1963 و 1990 اشاره کرد. اما سریال محبوب «لاست» را نیز از جهاتی می‌توان وام‌دار رمان ویلیام گلدینگ دانست.

• زمان: 15 ساعت 52 دقیقه
• نویسنده: سون اریک لیدمان
• مترجم: سعید مقدم
• گوینده: تایماز رضوانی

کاری که سون اریک لیدمان در تاریخ عقاید سیاسی کرده است، از چند نظر حائز اهمیت است. نخستین اهمیت آن، همان چیزی است که از عنوان کتاب استنباط می‌شود. او عقاید سیاسی را از آغاز شکل‌گیری تا به حال، فهرست کرده و هریک را توضیح داده است. اما آن‌چه مخاطبان این کتاب را گسترده‌تر از صِرف علاقه‌مندان به فلسفه و سیاست می‌کند، اول زبان روان اوست و دوم این‌که نویسنده در توصیف عقاید سیاسی، متفکران آن اندیشه را به مخاطب معرفی کرده و اصطلاحات و واژگان لازم را هم به‌تفصیل شرح داده است. همانند عموم کتب حوزه‌ی تاریخ فلسفه، این کتاب هم از یونان باستان آغاز می‌کند، در شانزده فصل ادامه می‌یابد و به دوران پس از سقوط کمونیسم و جنبش‌های سیاسی قرن حاضر نیز می‌پردازد.

• زمان: 08 ساعت 46 دقیقه
• نویسنده: محمدعلی علومی
• گوینده: هوتن شاطری پور

روای «سوگ مغان» مانند نویسنده‌اش اهل بم کرمان است. او که به نظر از ناراحتی شدید روانی رنج می‌برد، به توصیه و تجویز روانکاوش به زادگاهش برمی‌گردد تا شاید به آرامش برسد. در رمان سوگ مغان محمدعلی علومی که نامزد دریافت جایزه‌های ادبی جلال آل‌احمد و کتاب فصل بوده است، راوی در سفرش به بم با اتفاقاتی عجیب روبرو می‌شود. او پس از برخورد با درویشی مارگیر و بیابان‌گرد، درمی‌یابد که درویش در کوزه‌ای قدیمی، یک دست بریده را حمل می‌کند. داستان این سفر که با این برخورد عجیب همراه است، به سفر به مکانی ماقبل تاریخ می‌رسد که در آن‌جا باید با موجودی اهریمنی روبرو شود.

• زمان: 28 ساعت 04 دقیقه
• نویسنده: ادوارد براون
• مترجم: مانی صالحی علامه
• گوینده: امید تقوی

ادوارد براون پس از مدت‌های رؤیای بازدید از ایران، در سال 1888 به‌منظور پژوهش، مطالعه و همین‌طور گردشگری راهی کشورمان شد. او در این یک اقامت یک‌ساله، با فرهنگ، رسوم و اخلاق ایرانیان آشنا شد و زبان فارسی خود را نیز از پیش بهتر نمود. اما نتیجه‌ی این یک سال، تنها کتاب «یک سال در میان ایرانیان» نبود. او پس از بازگشت به وطنش و دانشگاه کمبریج، تا پایان عمر به تدریس زبان، تاریخ و ادب فارسی پرداخت. یک سال در میان ایرانیان نخستین بار در سال 1893 منتشر شد و توفیق چندانی در جذب مخاطبان نداشت. سال‌ها بعد و پس از انتشار چاپ‌های بعدی بود که این کتاب را به دست مخاطبان بیشتری رساند و اقبالی که انتظارش می‌رفت را نصیب آن کرد

• زمان: 07 ساعت 53 دقیقه
• نویسنده: میلاد روشنی پایان
• گوینده: تایماز رضوانی

«سینما و مرگ»ِ میلاد روشنی‌پایان از شش فصل تشکیل شده است. فصل اول «تجسد مرگ و جهانِ هم‌پایگانِ تصویرها» با «مُهر هفتم» و سایه‌ی بلند مرگ در آثار «اینگمار برگمان» آغاز می‌شود. فصل دوم «مرگ عاشق و پوئسیس حرکت»، از «اورفه» می‌گوید و تصویر بدیعی که «ژان کوکتو» در این اثر، از مرگ به تصویر کشیده است. فصل سوم «نامرده و نامیرایی تصویر» نام دارد. نویسنده از مبحث فصل قبل نقبی به «دراکولا»ی «برام استوکر» می‌زند و به این بهانه، مروری می‌کند بر ادبیات گوتیک. از عنوان فصل چهارم کتاب یعنی «آفرینش زندگی و امکانات هیولا» می‌توان حدس زد این بار سراغ کدام اثر رفته. بله، «فرانکنشتاین» شاهکار «مری شلی» و مباحث تازه‌ای را درباره‌ی این اثر بحث‌برانگیز مطرح کرده است. پنجمین فصل کتاب «کلمه‌ی مرگ و پیروزی تصویر» نام دارد. نویسنده این فصل را با ادامه‌ی مباحث پیشین آغاز می‌کند و سپس گفتگو را سمت سینمای اکسپرسیونیسم آلمان و خصوصاً فیلم‌های دنباله‌دار «گولم» به کارگردانی «پل وگنر» می‌کشد. آخرین فصل کتاب «رستاخیز و بازگشت جاودان تصویرها» به یکی از مهم‌ترین آثار درباره‌ی تاریخ سینما می‌پردازد: «تاریخ‌های سینما» مجموعه‌ی هشت‌قسمتی «ژان‌لوک گدار» فیلم‌ساز جریان‌ساز فرانسوی و یکی ارکان شکل‌گیری موج نوی سینمای فرانسه. روشنی‌پایان در هریک از فصول کتاب، پس از طرح بحث درباره‌ی اثری مهم در سینما و ادبیات، با ارجاع‌های به‌جا به کتب مقدس و بهره‌گیری از نقل‌قول‌های فلاسفه، دغدغه‌ای که در سر دارد را به بهترین شکل به مخاطب منتقل می‌کند.

• زمان: 08 ساعت 07 دقیقه
• نویسنده: صابر اداک
• گوینده: مهدی خلیلی

صابر اداک اسلام علوی، اسلام اموی را در دو فصل کلی نوشته: در فصل اول از خلافت معاویه می‌گوید و ترویج اسلام اموی. از احیای فرهنگ جاهلی سخن می‌گوید و در مبحث توسعه‌ی جهل دینی، به مقوله‌های جعل حدیث و اطاعت محض از حکومت می‌پردازد. گفت‌وگو را سمت سیاست‌ورزی غیراخلاقی امویان می‌کشاند و در این وادی از به‌کارگیری مکر و حیله، بدعت‌ها، لعن و نفرین و دشنام‌هایی سازمان‌یافته‌ای که به علی بن ابی طالب روانه می‌شد و نیز تزویر و ریاکاری حاکمان آن دوره سخن می‌گوید. از اختناق سیاسی و خشونت‌ورزی امویان با مخالفان می‌گوید که سرکوب شدید شیعیان نیز از نتایج آن بود. در پایان فصل و پس از بحثی در مورد ولایت‌مندی یزید، اداک آن‌چه در این فصل بیان شد را به‌اختصار جمع‌بندی و از آن نتیجه‌گیری می‌کند. فصل دوم کتاب به عاشورا می‌پردازد؛ نهضتی که نویسنده آن را احیای سنت نبوی و سیره‌ی علوی می‌داند. او در این فصل از آن‌چه در ایام خلافت معاویه بر امام حسین (ع) می‌گذشته، سخن گفته است. سپس بحث به خلافت یزید می‌رسد و آغاز نهضت حسینی. در این بخش نیز احوال و اعمال امام حسین (ع) در مکه، سفر ایشان از مکه به کوفه و رسیدن به کربلا، آخرین منزل آن حضرت، بیان شده است. در ادامه نیز اداک به واقعه‌ی عاشورا می‌پردازد و از آن‌چه پس از عاشورا اتفاق افتاد نیز سخن به میان می‌آورد. در نهایت هم مثل فصل قبل جمع‌بندی و برشمردن آورده‌هایی است که از این بحث نصیب شنونده شده است.