همانطور که از عنوان «پینکتههایی بر جامعهشناسی خودمانی» پیداست، این کتاب دنبالهای است بر اثر پرمخاطب حسن نراقی یعنی جامعهشناسی خودمانی است و نویسنده در کتاب دوم به بیان مسائل و مشکلاتی میپردازد که در کتاب نخست مجال بیانشان نبود. این کتاب از دو فصل کلی تشکیل شده است. فصل اول مجموعهای است از مقالات منتشرشدهی نراقی در نشریات معتبر که بهسیاق جامعهشناسی خودمانی هرکدام به معضلی میپردازد که ما ایرانیان به آن مبتلا هستیم. از کتابنخوانی ما میگوید و فرهنگ اعتراض را بررسی میکند. شجاعت اخلاقی ما را بررسی میکند و حول بازنگری معیارها بحث میکند. سپس از تضادهای طبقاتی میگوید و شوق ویرانگری برخی ایرانیان. از آفت جزماندیشی سخن میگوید و جستجوی ما برای دموکراسی را به باد انتقاد میکشد. از معضل اعتیاد و سپس مسئلهی انفجار جمعیت حرف میزند و پس از بحثی راجع به حاشا کردن، به مهاجران یا بهقولی فرار مغزها میپردازد. فصل دوم این کتاب، شامل چهار مصاحبه با حسن نراقی است. «انتقاد خیلی سخت مورد پذیرش قرار میگیرد»، «موج خودانتقادی»، «از کجا آغاز کنیم؟» و «قول میدهم که در هیچ انقلاب دیگری شرکت نخواهم کرد» عناوین مصاحبههایی است که نویسنده بهترتیب با کتاب هفته، روزنامهی اعتماد، علی عظیمینژادان و روزبه میرابراهیمی انجام داده و اینبار حتی شفافتر از فصول کتابهایش رودررو حرفهایش را زده و به سؤالهای بسیاری پاسخ داده است.
«تامِس آ. هریس» در کتاب تحسینشدهی «وضعیت آخر» میگوید: «یک جامعه نمیتواند بدون تغییر افرادش تغییر کند. تمام امید ما برای آینده بر پایهی این واقعیت است که شاهد تغییر افراد باشیم.» حسن نراقی نیز در این اثر، کمابیش همین نظرگاه را پی میگیرد. او با مثالها و آمار و ارقام، به بررسی برخی از عادات، مشکلات و خصوصیات ما ایرانیها میپردازد. بدیهی است که قدم اول برای حل مشکل، دست یافتن به شناختی درست و کامل از ابعاد مختلف مشکل است. نراقی در جامعهشناسی خودمانی که خود آن را درددلی خودمانی دربارهی جامعهی ایرانی میداند، با بیانی ساده و بهدور از تکلفهای عموم کتب جامعهشناختی، پشت پردهی بسیاری از مشکلات مبتلابه ما ایرانیان را برمیشمرد. در این بین، با اینکه از نقش حکومتها و دولتها غافل نیست، بیشتر از باری که روی دوش ما مردم است، سخن میگوید. مایی که اگر هرکداممان با شنیدن کتاب، لااقل در یک یا دو فصل خود را درگیر بدانیم و برای تغییر بکوشیم، میتوانیم شاهد تغییری در ابعاد گسترده باشیم.
با وجود نقش پررنگ مارگریت دوراس در دنیای سینما، نقش او در جهان ادبیات از آن هم پررنگتر است. برجستهترین تجربههای این نویسنده در ادبیات نمایشی، نمایشهای «لاموزیکا» و «لاموزیکا دومین» هستند. اما در ادبیات داستانی، «عاشق»، «مُدراتو کانتابیله»، «شیدایی لُل. و. اشتاین»، «سدی در برابر اقیانوس آرام»، «درد»، «نوشتن و همین و تمام»، «مرض مرگ» و «چشمان آبی، موهای مشکی» تنها برخی از آثار مهم و درخشان دوراس محسوب میشوند. «درد» اثری است که دوراس آن را سالها پس از تحریر منتشر کرده است. او خود نام «درد» را برای اثر برگزیده بود اما در برخی زبانها از جمله انگلیسی، این کتاب با عنوان «خاطرات جنگ» نیز منتشر شده است.
بیش از نیم قرن پیش، آمریکا برای نخستین بار دولتی را در کشوری خاورمیانهای سرنگون کرد. قربانی این کودتا دکتر محمد مصدق نخستوزیر دموکرات و منتخب مردم بود. کینزر در «همهی مردان شاه» شرح دست اول و کاملی از این عملیات سرنوشتساز به دست میدهد. گزارش او، بازسازی ساعت به ساعت رویدادهای مرداد 1332 را در بر میگیرد و با ارزیابی میراث عذابآور و وحشتناک کودتا، به پایان میرسد. این کتاب با رویکردی هوشمندانه به تاریخ خاورمیانه و سیاست خارجی آمریکا، نگاهی روشنگر به رویدادی میاندازد که پیامدهای ناخواستهی آن از جمله انقلاب اسلامی و تعرض خشونتبار آمریکا، تاریخ جدید جهان را شکل بخشیده است. با توجه به نقش رو به گسترش ایالات متحده در خاورمیانه، شنیدن این کتاب بیش از پیش حائز اهمیت میگردد. نویسنده اثرش را با جملهای کوتاه از هری ترومن آغاز کرده و کتاب را به مردم ایران تقدیم کرده است: «هیچچیز جدیدی در جهان وجود ندارد؛ جز آن سرگذشتی که شما نمیدانید.»
«در زندگیم خیلی زود دیر شد؛ در هجده سالگی دیگر دیر شده بود. بین هجده و بیستوپنج سالگی، چهرهام طریقی دور از انتظار طی کرد. در هجده سالگی آدم سالخوردهای شده بودم. شاید همه همینطورند، نمیدانم، هیچوقت از کسی نپرسیدهام.» آنچه خواندید سطرهایی از ابتدای کتاب عاشق بود. کتابی که مارگریت بر اساس تجربهی عاشقی خود نوشته است. وقتی در پانزده سالگی عاشق یک مرد ثروتمند چینی شد. دوراس برای نوشتن کتاب عاشق در سال 1984 به جایزه ادبی گنکور دست یافت؛ جایزهای که پیش از آن در سال 1950 برای نوشتن رمان «سدی بر اقیانوس آرام» نامزد دریافتش شده بود.